Tips om voedsel veilig te bewaren

dossier

Een levensmiddel is bederfbaar: na verloop van tijd vermindert de kwaliteit en kan consumptie ervan gevaarlijk worden (aanwezigheid van bacteriën, gifstoffen...). Het merendeel van de bacteriën die verantwoordelijk zijn voor voedselbederf vermenigvuldigen zich enorm snel bij een temperatuur tussen 10°C en 55°C Het is dus belangrijk bederfbare levensmiddelen te bewaren bij de temperatuur die aangeduid staat op het etiket en dit zo snel mogelijk na aankoop van het product. 

Let op de bewaaradviezen op de verpakking

Als op het etiket staat "gekoeld bewaren" dan betekent dit dat het product tot gebruik in de koelkast bewaard moet worden (4-7 °C). Staat er "koel bewaren" dan kan het product ook in de kelder of in een koele voorraadkast worden bewaard (15-20 °C). Staat op de verpakking “na openen gekoeld bewaren”, dan moet het product na opening in de koelkast.

Lees ook: Hoe lang kan je een wijnrestje bewaren?

Bewaren in de diepvries Bewaren in de diepvries bij min. -18°C
Bewaren in de koelkast Bewaren tussen +4 en +7°C
Koel bewaren Bewaren op een temperatuur van max. +15°C.
Niet in de koelkast bewaren
Bewaren bij kamertemperatuur Bewaren tussen +18 en +22°C
Droog bewaren Bewaren bij een maximale luchtvochtigheid van 70%
Bewaren in het donker Bewaren op een plaats beschermd tegen direct licht
Bewaren in een koele, vochtige omgeving Bewaren tussen +6 en +15°C, met een luchtvochtigheid van 70-90%

Als je deze voorschriften niet naleeft of als de verpakking op één of andere manier beschadigd raakt, is de houdbaarheidsdatum niet langer betrouwbaar. Respecteer ook altijd de bewaarvoorschriften na het openen van de verpakking. De bewaarperiode van producten met een geopende verpakking varieert sterk naargelang product(groep) en bewaaromstandigheden.

Haal niet meer uit de koelkast dan je nodig hebt

  • Schenk melk in bekers en zet het pak terug in de koelkast. Leg een aantal plakjes vleeswaren op een schaaltje en zet de rest terug in de koelkast. Na een uur buiten de koelkast is de houdbaarheid namelijk al een dag korter geworden.
  • Laat bederfelijke producten, zoals vleeswaren, niet te lang op tafel of het aanrecht liggen, maar leg ze direct weer in de koelkast.
  • Ontdooi vlees in de koelkast. Bacteriën krijgen dan geen kans om te verspreiden en het vlees blijft lekker sappig.
    In de magnetron kun je alleen kleine stukken vlees ontdooien. Bereid het vlees dan wel direct daarna en vries het niet opnieuw in.

Lees ook: Hoeveel vis mag je eten?

Houd koelkast en vriezer op temperatuur

  •  Stel de temperatuur van de koelkast in tussen 4 en 7 °C, en liefst in de buurt van de 4 °C. Hoe hoger het getal op de knop, hoe lager de temperatuur in de koelkast. Zet ‘m op stand 3 als de knop tot 5 gaat, of stand 6 als de knop tot 10 gaat.
  • Controleer regelmatig de temperatuur: Leg een thermometer in het midden van de koelkast in een bakje met water. Lees de temperatuur af na anderhalf uur. Wijkt die af, zet het met de knop op de juiste temperatuur.
  • Veel boodschappen op te bergen? Zet dan de koelkast tijdelijk een standje hoger zodat alles snel afkoelt.
  • Doe de koelkast snel weer dicht nadat u er iets uit gehaald hebt.

  • Stel de temperatuur van de vriezer in op ten minste -18 °C.
  • Doe niet te veel producten tegelijk in de vriezer.
  • Vries eten in kleine porties in. Dan bevriest het sneller en ontstaat geen of minder condens of ijs in de vriezer.
  • Als de vriezer door een stroomstoring uitvalt, blijven producten nog zo’n 24 uur bevroren. Zolang ze bevroren zijn, kan je ze opnieuw invriezen.
  • Als de koelkast door een stroomstoring uitvalt, moet je letten op de temperatuur van bederfelijke producten. Wanneer deze producten warmer zijn geworden dan 7 °C, is het verstandig ze meteen te gebruiken. Boven een temperatuur van ongeveer 15 °C, is het beter om alle bederfelijke levensmiddelen uit de koelkast weg te gooien.

Richt je koelkast op de juiste manier in

 De algemene regel is: hoe hoger in de koelkast hoe warmer. Wat het snelst bederft, bijvoorbeeld verse vis, moet op de onderste plank, boven de groentelade. De deur is het minst koud doordat deze regelmatig open gaat.

  • Zet eten met de kortste houdbaarheid vooraan.
  • Zet vlees en vis onder in de koelkast. Dat is de koudste plek, bovendien kunnen er zo geen sappen uit het vlees of de vis op andere producten lekken.
  • Bewaar groenten in de groentelade. Daar is de temperatuur wat hoger dan in de koelkast en beschadigt de groente niet door de koude.
  • Bewaar maaltijden en bederfbare producten zoals vers vlees, verse vis, groenten en zuivelproducten altijd afgedekt in de koelkast.
  • Stapel niet te veel producten op elkaar in de koelkast.
  • Plaats nooit rauwe producten boven bereide producten. Vermijd zo overdracht van ziekteverwekkende bacteriën van rauwe op bereide producten door in de koelkast bv. vers vlees in een doosje te bewaren, zodat de 'drip' (vocht) niet op andere producten kan terechtkomen.

Hoelang kan je iets bewaren in de diepvries?

 In de vriezer kunnen geen bacteriën groeien, als de temperatuur laag blijft. Wel kan de kwaliteit van producten wat achteruit gaan. De meeste producten kunt ongeveer 3 maanden invriezen zonder kwaliteitsverlies.

Een aantal uitzonderingen:

  • Brood en slagroomgebak 4 weken
  • Rauw rundvlees, kip 9 maanden
  • Rauw varkensvlees 4 maanden
  • Geblancheerde groenten en zacht fruit 12 maanden
  • IJs 12 maanden
  • Magere vis (kabeljauw, schol, tonijn) 6 maanden
  • Vette vis: 3 maanden

Lees ook: Is vlees kankerverwekkend?

Maak koelkast en vriezer regelmatig schoon

  • Maak de koelkast minstens 1 keer per maand schoon met een sopje. 
  • Droog de koelkast met een schone doek, anders kunnen er weer bacteriën ontstaan.
  • Ontdooi de vriezer minstens 1 keer per 3 maanden.
  • Kies een moment dat uw koelkast of vriezer bijna leeg is.
  • Bewaar het eten zolang in een koeltas of koelbox met een koelelement.

Vries ontdooide producten niet opnieuw in

Om vermenigvuldiging van bacteriën te voorkomen is het aangeraden om levensmiddelen niet opnieuw in te vriezen eens het ontdooid werd. De koude blokkeert wel de groei van bacteriën maar doodt ze niet. Daarom zal het ontdooien van een product gepaard gaan met de vermenigvuldiging van bacteriën. Indien met het product terug invriest zonder het voldoende op te warmen, zullen bacteriën zich opstapelen in het levensmiddelen. Bij het tweede maal ontdooien, zullen de bacteriën zich nogmaals kunnen vermenigvuldigen waardoor consumptie van het levensmiddel gevaarlijk kan worden.

Zelf bereide gerechten (spaghettisaus, stoofvlees,...) op basis van diepgevroren ingrediënten mogen worden ingevroren, op voorwaarde dat het gerecht voldoende opgewarmd werd.

Lees ook: Kan ik met een vegetarische voeding mijn risico op het krijgen van kanker verlagen?

Beperkingen voor consumptie en houdbaarheid

De uiterste consumptiedatum wordt aangegeven met het label "te gebruiken tot" (TGT). Na deze datum kan men de hygiënische kwaliteit van het product niet langer garanderen. De enige uitzondering zijn levensmiddelen die men tot twee weken na de TGT-datum nog veilig kan eten. Dat geldt niet voor producten zoals mousses, crèmes, enz.

De houdbaarheidsdatum wordt aangegeven met "ten minste houdbaar tot" (THT). Na deze datum zijn de smaak en de voedingswaarde van het product niet meer gegarandeerd, maar kan men het wel nog opeten zonder enig risico.

Wees voorzichtig met eieren

Eieren worden tegen bacteriën beschermd door hun schaal, maar die is kwetsbaar. Om ervoor te zorgen dat ze waterdicht blijven, mag je ze nooit wassen en moet je temperatuurschommelingen zoveel mogelijk vermijden. Normaal bewaart men ze in de koelkast, maar niets houdt je tegen om ze buiten de koelkast te bewaren. Het belangrijkste is dat je ze in hun originele doos laat. En verwijder ook alle gebroken of gebarsten eieren. Een tip om te weten of een ei vers is: leg het in een glas water. Als het vers is, zal het naar de bodem zinken. Hoe ouder het ei, hoe lichter het is en hoe meer het zal drijven.

Bronnen:
https://www.vlaco.be
https://www.favv-afsca.be


Laatst bijgewerkt: december 2021

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram