Wat zijn oogkorstjes?

Waarom worden we wakker met slaapkorstjes in onze ooghoeken en waaruit bestaan die samengeklitte korreltjes eigenlijk?

Wetenschappers hebben er nog geen precieze naam aan gegeven, maar meestal worden die korstjes slapertjes, slaapkorstjes, slaapstof of slaapzand genoemd.

Ze worden gevormd door de dunne slijmerige substantie, ook rheum genoemd, die door de ogen - maar ook door alle andere slijmhoudende onderdelen van het lichaam zoals neus en mond - geproduceerd wordt. Het rheum dat door de ogen wordt afgegeven is samengesteld uit allerlei soorten afval zoals slijm, dode huidcellen, olie, stof en bacteriën. Al deze stoffen verzamelen zich tijdens de slaap en drogen op tot een korstig residu dat zich nestelt in de ooghoeken. 

Het heeft niets te maken met de afwezigheid van het rheum overdag, want dat zit er altijd. Het heeft alles te maken met het knipperen van de ogen. Om goed te kunnen functioneren moeten de ogen vochtig blijven. Daarom worden ze beschermd door een waterig laagje, de traanfilm genoemd, dat gemaakt wordt met behulp van traanvocht. De binnenste laag van de traanfilm is een waterig slijm dat het hoornvlies bedekt en de ogen gesmeerd houdt. Daarboven ligt een olieachtige buitenste laag die het vocht vasthoudt. Wanneer we wakker zijn, worden alle vuildeeltjes in onze ogen dus meteen geëvacueerd door die traanfilm die zich over het oog verdeelt telkens wanneer we met onze ogen knipperen. 

Als we slapen daarentegen zijn onze oogleden veel minder actief. Doordat we niet meer knipperen, wordt het vuil niet afgevoerd. Het gaat dan samenklitten met wat slijm en olie uit de traanfilm en het verzamelt zich tenslotte in de ooghoeken in de vorm van korstjes. Die korstjes kunnen droog en korrelig zijn, maar soms zijn ze vochtig en kleverig. Dat hangt af van wat er in onze traanfilm is terechtgekomen. Mensen met allergieën bijvoorbeeld wrijven vaker in hun ogen of produceren meer oogslijm en hebben daardoor vochtige oogkorrels. 

Die korstige oogkorrels zien er misschien wel vies uit, maar normaal gezien zijn ze totaal ongevaarlijk. Een overvloed aan dergelijke korrels kan daarentegen wel een symptoom zijn van een onderliggend ernstig probleem. 

Mensen met overactieve olieklieren of een geblokkeerd traankanaal produceren veel meer oogkorrels. Bij mensen die last hebben van een roze oog (pink eye) of conjunctivitis, een ontsteking van het bindvlies, zijn de ogen ’s morgens soms helemaal dichtgeplakt door de gevormde korrels.