De effecten van opgroeien met een narcistische ouder

dossier Ieder kind heeft een ouder nodig om te leren vertrouwen op zichzelf en een eigen identiteit te vormen. Maar als je opgroeit bij een narcistische ouder, is dat niet mogelijk doordat hij of zij enkel op zichzelf is gericht, voortdurend applaus nodig heeft en zich niet kan inleven in anderen. Deze omstandigheden kunnen bij een kind aanzienlijke psychische schade veroorzaken. Op volwassen leeftijd kan het heel wat moeite vergen om hiervan te herstellen.

Lees ook: 11 tekenen die er op wijzen dat je kind psychisch niet in orde is

Narcistische opvoedingsmethodes

Een kind van een narcistische ouder moet voortdurend zijn eigen persoonlijkheid aan de kant schuiven om de ouder te behagen en het beeld te spiegelen dat de ouder zo wanhopig nodig heeft. Als het niet voldoet aan de wensen van de ouder of probeert om zijn eigen doelen in het leven te stellen, zal de ouder het kind straffen, buitensluiten of negeren. Er zijn verschillende manieren waarop een narcistische ouder dat kan doen:

• Emotionele chantage: de narcistische moeder of vader zal krijgen wat zij of hij wil via emotionele chantage. Ze geven het kind bijvoorbeeld een schuldgevoel waardoor het bepaalde dingen zal willen goedmaken.
• Buitensporig strenge opvoeding: door alles te controleren wat het kind zegt of doet, blijft het afhankelijk van hen. Als een kind zo wordt opgevoed, kan het enorme problemen krijgen op gebied van autonomie en zelfvertrouwen, wat kan leiden tot besluiteloosheid en onzekerheid bij veel (gemakkelijke) beslissingen.
• Geen erkenning van emoties: een narcistische moeder of vader erkent vaak niet de emoties, behoeften of verlangens van het kind. Als het kind iets wil delen dat hem nauw aan het hart ligt, dan zal een narcistische ouder reageren door het kind te negeren, er overheen te praten, het te overtreffen met een eigen verhaal, die behoefte of dat verlangen tegen hem te gebruiken, of ervoor te zorgen dat het kind zich er schuldig over voelt.
• Inconsequent zijn: vandaag A zeggen en morgen B zeggen/doen. Ook zal een narcistische ouder het ene kind als gouden kind behandelen en het andere kind als zondebok.
• De eer opstrijken: als het kind succesvol wordt, iets bereikt of aantrekkelijk is, dan zal een narcistische ouder beweren dat dat zijn of haar verdienste is. Op deze manier leert het kind nooit om te genieten van zijn prestaties, maar voelt het een constante druk om bovengemiddeld te moeten presteren. Dat kan voor een kind zeer stresserend zijn.
  
  

Lees ook: Zo herken je een verborgen narcist

Gevolgen voor het kind

• Jeugdtrauma of complexe PTSS (posttraumatische stressstoornis)
• Negatief zelfbeeld 
• Codependentie: zich overdreven verantwoordelijk voelen voor het gedrag van anderen en zich tot het uiterste inspannen om tegemoet te komen aan hun behoeften
• Intense schaamte, doordat ze niet in staat zijn om te voldoen aan de verwachtingen van de ouder
• Onderontwikkelde identiteit door de eigen behoeften en wensen te negeren
• Niet in staat zijn onvoorwaardelijk van iemand te houden/ vertrouwensproblemen hebben. Onbewust wachten ze namelijk tot iemand hen in de steek laat
• Angstklachten, vooral in vriendschappen en relaties
• Het hebben van ongezonde relaties. Ze hebben vaak een partner die lijkt op de narcistische ouder
• Zelf een narcist worden

Lees ook: Een relatie met een narcist? Dit zijn de kenmerken