Wilsverklaring inzake euthanasie

In alle andere situaties van verworven wilsonbekwaamheid (zoals bij dementie, hersentumor…) is een aanvraag tot euthanasie via een wilsverklaring niet mogelijk.

De wilsverklaring inzake euthanasie mag ook niet verward worden met het actueel verzoek tot euthanasie. Dat laatste document is van toepassing indien een persoon op het huidige moment een euthanasiewens heeft en aan de voorwaarden voldoet die in de wet zijn gesteld.

Wie een wilsverklaring inzake euthanasie wil opmaken, kan daarvoor het correcte invulformulier verkrijgen op de dienst burgerzaken van de gemeente. Dit document is ook terug te vinden op de website van LEIF (www.leif.be) of via het LEIFplan, een brochure die gratis beschikbaar is bij elke apotheker.

De wilsverklaring mag met de hand worden geschreven of getypt.

De wilsverklaring moet in aanwezigheid van twee meerderjarige getuigen op papier worden gezet. Minstens één van die getuigen mag geen materieel belang hebben bij het overlijden van de patiënt wat dus inhoudt dat hij geen erfgenaam mag zijn. Door ondertekening bevestigen de getuigen dat de betrokkene de wilsverklaring vrijwillig heeft opgemaakt, beschikkend over al zijn verstandelijke vermogens (m.a.w. wilsbekwaam is). Hij/zij wordt verder niet betrokken bij mogelijk overleg.

Daarnaast heeft men de mogelijkheid (maar dit is niet verplicht) één of meerdere vertrouwenspersonen aan te duiden. Een vertrouwenspersoon brengt de behandelende arts op de hoogte van het bestaan van de wilsverklaring. 

Het is ook mogelijk dat eenzelfde persoon de hoedanigheid van zowel getuige als vertrouwenspersoon opneemt.

Indien de betrokkene lichamelijk niet in staat is om een voorafgaande wilsverklaring inzake euthanasie op te stellen kan hij daartoe een andere persoon aanwijzen. In dat geval vermeldt de wilsverklaring dat de betrokkene fysiek niet in staat is te tekenen en geeft de reden aan. De wilsverklaring moet vergezeld gaan van een medisch getuigschrift als bewijs van deze fysieke onbekwaamheid.

De wilsverklaring moet gedateerd en ondertekend worden door de verzoeker zelf (of indien dit onmogelijk is, de aangewezen persoon die in plaats van de verzoeker de verklaring heeft opgesteld), door de beide getuigen en, indien die er zijn, door de aangeduide vertrouwensperso(o)n(e)n. Iedere ondertekenaar zet de datum bij de handtekening en ook zijn/haar hoedanigheid.

De wilsverklaring inzake euthanasie wordt best op meerdere exemplaren opgemaakt en vervolgens bezorgd aan de getuigen, de vertrouwensperso(o)n(en) en de behandelende arts(en). Bij registratie (zie verder) moet ook een origineel exemplaar voorzien worden voor het gemeentebestuur. Het is mogelijk de wilsverklaring slechts eenmaal in te vullen en op het gewenste aantal exemplaren te fotokopiëren. Op elke kopie worden vervolgens originele handtekeningen geplaatst.

Een wilsverklaring euthanasie had oorspronkelijk een geldigheidsduur van slechts 5 jaar en moest binnen het verstrijken van deze periode herbevestigd worden.

Sinds een wetswijziging, in voege vanaf 2 april 2020, is de wilsverklaring inzake euthanasie levenslang geldig. Dit is evenwel enkel van toepassing op wilsverklaringen die werden opgesteld, herzien of herbevestigd vanaf bovenvermelde datum. Wilsverklaringen die dateren van vóór de wetswijziging vallen nog onder de oude wetgeving en zijn slechts 5 jaar geldig. Zij dienen dus nog eenmaal herbevestigd te worden.

De wilsverklaring kan op ieder ogenblik worden herzien of ingetrokken, zolang de verzoeker wilsbekwaam is.