Voetschimmel: symptomen en behandeling
In dit artikel
Voetschimmel: symptomen en behandeling
dossier
Een voetschimmel is een schimmelinfectie van de huid van de voet. De medische term is tinea pedis. Voetschimmel wordt ook 'zwemmerseczeem' of 'atleetvoet' genoemd, wat suggereert dat deze schimmels vaak optreden na zwemmen en bij sporters, maar iedereen kan een voetschimmel oplopen. Voetschimmel komt zelfs veel voor; zeker 10 procent van de bevolking lijdt eraan, van volwassen mannen zelfs 20 procent.
Lees ook: Voor welke soorten schimmelinfecties moet je oppassen?
Hoe krijg je een voetschimmel?
Voetschimmel ontstaat door een infectie met een schimmelsoort die in staat is om de menselijk huid te infecteren. Deze schimmels worden “dermatofyten” genoemd. Voetschimmels voeden zich met materiaal van de buitenste laag van de opperhuid, de hoornlaag. Schimmels planten zich voort door middel van sporen die onder gunstige omstandigheden kunnen uitgroeien tot schimmels. In een vochtige en warme omgeving kunnen sporen gemakkelijk uitgroeien tot schimmels. Pas als de schimmel de huid binnendringt en zich uitbreidt, heb je een infectie.
Meestal beschermt de huid tegen schimmelinfecties. Soms werkt die bescherming minder goed, waardoor schimmels gemakkelijker de huid binnendringen, bijvoorbeeld als de huid beschadigd is, verweekt is door vocht en warmte...
Lees ook: 'Zwemmen is gezond': wat is het effect op je lichaam?
Wat zijn de symptomen?
Voetschimmel begint meestal tussen de tenen, je kan de schimmel herkennen aan de plekken met witte schilfertjes (velletjes) die erg kunnen jeuken. Later kunnen ook de voetzool en de zijkant van de voet aangetast worden. De aangetaste huid heeft vaak een andere kleur dan je huidskleur, en kan lichter, donkerder of rood zijn. Soms raken ook de nagels besmet: ze worden dik en bros en gaan verkleuren.
Enkele zaken kunnen het risico op een voetschimmel vergroten:
- Zweetvoeten en slecht ventilerende (sport)schoenen, laarzen en sokken (nylon).
- Als de zuurgraad van de huid wordt verstoord doordat de voeten te vaak worden gewassen met zeep of als de zeep niet goed wordt weggespoeld.
- Zomermaanden: veel mensen lopen gedurende de warme maanden op blote voeten, zowel binnenshuis als buitenshuis.
- Vochtige openbare bad -en wasgelegenheden, zoals zwembad, sauna, fitnessruimtes, kleedkamers...
- Ouderen, mensen met verminderde weerstand (door bijvoorbeeld chemokuren of hiv) of mensen met diabetes mellitus zijn gevoeliger voor schimmelinfecties.
Lees ook: Kan je met compressiekousen je sportprestaties verbeteren?
Is voetschimmel besmettelijk?
Voetschimmel is besmettelijk. De schimmel is meestal afkomstig van iemand in je omgeving die een schimmelinfectie heeft. De schimmel zit in de huidschilfertjes. De huidschilfertjes laten los en komen zo terecht op bijvoorbeeld de vloeren van zwembaden, douche- en sportruimtes. Zo kan de schimmel andere mensen besmetten.
De meeste schimmels worden dus van mens op mens overgedragen. Sommige schimmelsoorten kunnen alleen van dieren op mensen worden overgedragen, mensen kunnen deze schimmel niet aan elkaar doorgeven.
Hoe kan je voetschimmels voorkomen?
Contact met schimmels is niet geheel te vermijden. Het is niet altijd duidelijk waar iemand de infectie heeft opgelopen. Men moet ervan uitgaan dat sporen van dermatofyten in onze leefomgeving in ruime mate aanwezig zijn, waardoor infectie ook buiten zwembaden en dergelijke mogelijk is.
- Was je voeten met niet al te veel zeep.
- Gebruik geen desinfecterende zeep.
- Spoel zeepresten goed af.
- Droog je voeten goed af. Gebruik eventueel een haardroger om de ruimtes tussen de tenen droog te blazen.
- Laat je voeten eerst goed nadrogen voordat je je sokken en schoenen aantrekt.
- Draag dunne sokken of kousen en verschoon ze 1 maal per dag. Katoenen of wollen sokken hebben de voorkeur omdat deze goed vocht opnemen.
- Draag goed ventilerende schoenen die niet knellen. Schoenen regelmatig verwisselen.
- Draag (eigen) badslippers in ruimtes waar veel mensen op blote voeten lopen (zwembad, sporthal, sauna... )
Voetschimmel kan gemakkelijk terugkomen. Door de adviezen te blijven volgen, kan je proberen dit te voorkomen.
Lees ook: Tips voor een huidvriendelijke douche of bad
Hoe kan je voetschimmel behandelen?
Voetschimmel wordt in het algemeen behandeld met een crème of zalf waarin een schimmeldodend of groeiremmend middel is verwerkt, zoals azoolderivaten (zoals Canestane, Myk-1, Daktarin of Nizoral) of terbinafine.
- Smeer 1 à 2 keer per dag.
- Smeer dun: de crème of zalf moet na het smeren niet meer te zien zijn. Een dikke laag kan de huid irriteren.
- Smeer de crème of zalf op de schimmelplekken en ook ongeveer 2 centimeter rondom de plekken. De schimmel heeft zich namelijk al verder uitgebreid dan je kan zien.
Zet deze behandeling nog minstens twee weken voort nadat de huidafwijkingen zijn verdwenen. Dat kan in totaal vaak vier tot zes weken duren. Doe je dat niet, dan kan de infectie terugkomen.
Daarnaast is het belangrijk al je schoenen en sokken met een schimmeldodend middel (strooipoeder of spray) mee te behandelen. De sporen van de schimmel blijven er namelijk in achter, ook na herhaaldelijk wassen. Als je deze sporen niet uitwist, kan je jezelf keer op keer opnieuw besmetten.
Voor de genezing van nagelinfecties en als de voetschimmel diep in de voet zit, schiet deze behandeling over het algemeen tekort. Daarvoor zal meestal een orale behandeling (met pillen) nodig zijn, waarvoor je je huisarts moet raadplegen.
Lees ook: Bunionette: hallux valgus van de kleine teen
Wanneer naar de huisarts?
- Als de voetschimmel na twee weken zelfbehandeling in combinatie met de juiste hygiënische maatregelen niet verbetert.
- Als er ontstekingen bijkomen: de voetschimmel wordt rood, warm en pijnlijk.
- Als de infectie zich uitbreidt naar de bovenkant van de voet of de nagels.
- Als je ook huiduitslag hebt op andere delen van het lichaam.
- Als je diabetes hebt.
- Als je zwanger bent, omdat sommige schimmelwerende producten schadelijk kunnen zijn.
- Als je antischimmelpillen gebruikt en klachten krijgt, zoals misselijkheid, geel oogwit, jeuk, donkerbruine urine of ontkleurde (geelwittige) ontlasting. Meestal moet je dan met de pillen stoppen.
Bronnen:
Laatst bijgewerkt: november 2022
Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.
