Ontsteking van de prostaat: symptomen en behandeling van prostatitis

In dit artikel

1. Acute bacteriële prostaatontsteking
2. Chronische bacteriële ontsteking
3. Bacterieloze ontsteking

dossier Prostatitis is een acute of chronische ontsteking van de prostaatklier. Soms ligt een bacterie aan de basis, maar meestal is er geen duidelijk aanwijsbare oorzaak. De symptomen hangen af van de aard van de ontsteking, maar meestal gaat het om koorts, kouderillingen, een abnormale plasdrang, vaak moeten plassen 's nachts, pijn, een branderig gevoel bij het plassen, pijn tussen de aars en de balzak, pijn laag in de rug, pijn bij de zaaduitstorting, enz. Sommige mannen ondervinden echter nauwelijks of geen klachten, terwijl ze bij anderen hevig en plots opsteken.

Lees ook: 11 oorzaken voor klachten aan de teelballen en hoe behandelen

1. Acute bacteriële prostaatontsteking

Acute bacteriële prostaatontstekingen komen vooral voor bij jonge mannen. Hoe de bacteriën in de prostaat terechtkomen, is nog niet opgehelderd.
Acute bacteriële prostaatontstekingen lijken samen te hangen met recente blaasinfecties en er lijkt ook een hoger risico te zijn voor mannen met een vergrote prostaat. Acute prostatitis is niet besmettelijk. Er is geen gevaar voor de seksuele partner. Meestal is de oorzaak een zeer veel voorkomende bacterie, zoals bv. Staphylococcus aureus, een bactierie die nagenoeg bij iedereen normaal op de huid voorkomt.

Lees ook: Hoe gevaarlijk is een infectie met stafylokokken?

Symptomen

Bij een acute bacteriële prostaatontsteking voelt men zich erg ziek en koortsig, heeft men rillingen en pijn tussen de aars en de penis, laag in de rug of algemene spierpijn. De symptomen komen plots op en zijn vaak vrij ernstig. Nadien kan men ook een prikkende hinder voelen bij het plassen of wordt het plassen steeds moeilijker.
Wanneer de arts de prostaat met de vinger controleert via de aars, voelt deze warm, plaatselijk harder en gezwollen aan. De aanraking van de prostaat door de arts is pijnlijk.
Zowel in het prostaatvocht als in de urine vindt men een aanzienlijke hoeveelheid ziektekiemen. Via een laboratoriumonderzoek kan uitgemaakt worden om welke ziektekiemen het gaat en met welke antibiotica deze het best bestreden kunnen worden.
Soms zwermt de infectie zich uit naar andere organen, zoals bv. de blaas, de bijballen, de nieren, enz. of wordt ze chronisch.

Lees ook: Wat zegt je urine over je gezondheid?

Behandeling

Een acute prostaatontsteking wordt behandeld met antibiotica. De belangrijkste klachten verdwijnen snel, maar de behandeling moet minstens 21 dagen en meestal langer worden verdergezet om te vermijden dat de ontsteking chronisch zou worden. Indien men erg veel last heeft van de infectie, zal de arts ook een lichte pijnstiller voorschrijven. Zolang men zich ziek en moe voelt, kan men het best rustig aan doen. Het is ook belangrijk dat men voldoende drinkt, minstens 2 liter per dag.

Lees ook: Alcohol drinken bij antibiotica: wat zijn de gevolgen?

2. Chronische bacteriële ontsteking

Chronische bacteriële ontstekingen van de prostaat komen minder vaak voor dan de acute, maar mannen met frequent terugkerende ontstekingen van de blaas en de urinewegen hebben zeer vaak een prostaat die chronisch ontstoken is door bacteriën.

Symptomen

Bij een chronische bacteriële ontsteking is er sprake van een milde irritatie of prikkeling tijdens het plassen en soms van pijn in de penis, de balzak of tussen de balzak en de aars en aan de lage rug. Deze klachten kunnen wat heviger zijn tijdens acute opstoten, vooral wanneer de blaas ontstoken raakt. Een mogelijke oorzaak van een chronische ontsteking zijn geïnfecteerde prostaatstenen. Nagenoeg alle mannen boven 40 jaar hebben prostaatstenen. Normaal zijn deze stenen niet besmet met bacteriën. Ze hinderen ook niet en zijn onschadelijk zolang ze in de prostaatklier blijven. Soms raken prostaatstenen echter besmet met ziektekiemen. Ze vormen dan een haard van waaruit de bacteriën telkens opnieuw kunnen uitzwerven en ontstekingen veroorzaken.

Lees ook: Tips om een blaasontsteking te voorkomen

Behandeling

De chronische ontsteking wordt behandeld met antibiotica. De meeste antibiotica dringen echter niet of slechts zeer slecht door tot in het prostaatvocht. De behandeling is dus alleen mogelijk met enkele specifieke antibiotica en ze duurt ongeveer 30 dagen. Nadien moet men zeer geregeld op controle vermits er vaak heropstoten zijn, soms zelfs maanden na de behandeling.

Wanneer de behandeling met antibiotica geen succes oplevert, kan er overgestapt worden naar andere geneesmiddelen. De behandeling moet lang aangehouden worden.

De meest radicale stap is het chirurgisch wegnemen van de chronisch ontstoken prostaat. Deze ingreep wordt slechts uiterst zelden uitgevoerd omdat hij aanzienlijke nadelen inhoudt. Er is immers een zeer hoog risico op het ontstaan van erectiestoornissen en van urine-incontinentie.

Lees ook: Alles wat je moet weten over erectieproblemen

Een correcte diagnose is zeer belangrijk omdat alleen aan de hand daarvan bepaald kan worden welke behandeling het meeste kans op succes heeft. Het maakt immers een verschil waar de ziektekiemen zich bevinden (blaas, urinebuis of prostaat) en om welke ziektekiemen het gaat. Men moet immers een middel kunnen kiezen dat zowel de besmettende ziektekiem kan doden als kan doordringen tot op de plaats waar deze ziektekiem zich bevindt. Bij nagenoeg alle mannen met een bacteriële ontsteking zijn immers ook de blaas en de andere urinewegen besmet of ontstoken door dezelfde ziektekiemen.

3. Bacterieloze ontsteking

De meeste prostaatontstekingen, namelijk 8 op 10, worden niet veroorzaakt door bacteriën. De oorzaak is dan onbekend. De klachten en kenmerken lijken wel sterk op die van een bacteriële prostaatontsteking.
De meeste bacterieloze prostaatontstekingen doen zich voor bij jonge, seksueel actieve mannen. Ze volgt vaak op een ontsteking van de urinebuis waarvoor men ook al geen duidelijke oorzaak vond. Dit versterkt de indruk dat er misschien toch sprake kan zijn van een seksueel overdraagbare aandoening, zoals chlamydia.