Lees ook in De Standaard....
Kunst kan je gezondheid redden
nieuws
Vooral over muziek is er al veel onderzoek gepleegd, blijkt uit het omvangrijkste rapport ooit over de relatie tussen kunst en gezondheid. Niet zozeer de esthetische kwaliteiten van muziek spelen mee, maar wel haar sociale kracht. Muziek voedt samenwerking, is een positieve kracht tegen eenzaamheid, slaat bruggen tussen groepen mensen, en lost conflicten op door empathie en engagement te stimuleren.
Maar ook andere kunsten maken gezond. Het rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bekijkt de resultaten van zowat 3.000 studies over podium- en beeldende kunsten, literatuur, elektronische kunst en gemeenschapsevents. Er is nog veel onderzoek nodig, en kunst kan ook desastreuze effecten hebben op de gezondheid – denk maar aan gehoorschade. Maar uit haar analyse leidt de organisatie af dat kunst ons gezonder kan maken. Het is dus zinvol erin te investeren.
Het rapport beperkt zich niet tot de gesubsidieerde kunst. Dat het belangrijk is om voor en met kinderen te zingen of te lezen, is allereerst een familiale kwestie. En dat dansen positief is voor de emotionele competenties en voor de aandacht, staat op zich los van cultuursubsidies. Maar het rapport stelt niet alleen vast, het gaat ook in op bewustwording en remedie. En daarin spelen subsidies wel een rol.
Beter eten, meer bewegen
Zo blijken theaterprogramma’s op school de verbale communicatie te verbeteren, heeft een muzikale opleiding op jonge leeftijd een impact op de ontwikkeling van het brein, en verhoogt deelname aan kunsten de creativiteit. Wie met kunst bezig is, leeft gezonder door beter te eten en meer te bewegen, stellen vele onderzoeken. Toneelspelen, dansen, muziekmaken: ze zijn goed voor het lichaam én voor het brein. Vooral een communale beleving van kunst heeft goeie resultaten voor het welzijn.
Honderden onderzoeken hebben kunst als preventie en als remedie onderzocht. Ze hebben het over stressmanagement, zelfaanvaarding, veerkracht en anti-depressie. Neurologisch onderzoek brengt kunst naar voor als middel tegen cognitieve en fysieke aftakeling. Romans, films en songs helpen ons om onze eigen kwetsbaarheid beter te begrijpen. Zelfs dokters en verplegend personeel kunnen baat hebben bij artistieke workshops, stelt onderzoek.
Extra positief aan kunsten is dat ze problemen kunnen verhelpen waarvoor in de medische wereld geen oplossing is. Ze zijn een ‘holistische lens’ die voorbij het lichamelijke kan kijken, door onder meer sociale context aan een diagnose toe te voegen.
Economische bonus
Er is een economische bonus: als kunst het publiek bewust maakt van of expliciet attendeert op een gezonde levensstijl, is zij in sommige gevallen misschien een stuk efficiënter dan een doktersbriefje of interventie. Bovendien kunnen artistieke producties vormelijk aangepast worden om het doelpubliek, of de doelstelling, te bereiken.
Het rapport wil kunst niet naar voren schuiven als wondermiddel dat uw gezondheid kan redden. Er blijven grote problemen waar kunst geen verweer tegen heeft, zoals infecties en epilepsie. En er is weinig onderzoek naar het effect van subsidies op kunstengagement.
Maar de bestaande studies wijzen erop dat kunst een groot verschil kan maken in de vele aspecten van de gezondheidszorg. Daarover valt dus veel te leren.
