Wat je moet weten als je reuma hebt en zwanger wil worden

dossier

Lees ook: Meer pijn als het koud en nat is: heeft het weer invloed op reuma?

• Bij 70 tot 80 procent van de zwangere patiënten met reumatoïde artritis (RA) is er zelfs sprake van een verbetering (een remissie) van de ziekte tijdens de zwangerschap en verloopt de zwangerschap net zoals bij vrouwen die geen reumatische aandoening hebben. Dit is vooral zo voor patiënten die niet de klassieke antistoffen (RF en CCP) in het bloed hebben. Zij dienen in die periode minder of zelfs geen medicatie te gebruiken. Twintig tot dertig percent van de reumatoïde artritis patiënten hebben een actieve RA of zelfs verergering van de ziekte gedurende de zwangerschap. Ongeveer 90 procent van de patiënten hebben binnen de drie maanden na hun bevalling een opflakkering van de ziekte. Hier wordt best op voorhand al rekening mee gehouden. Snel ingrijpen indien nodig voorkomt grote(re) problemen.
• Bij spondyloartrtitis (SpA) zou 50 procent van de vrouwen minder pijn hebben, vooral in het eerste zwangerschapstrimester. 
• Ook bij systeemlupus (SLE) kan verbetering optreden, maar we zien tijdens een zwangerschap toch  vaker milde en soms ernstige opstoten. Na de zwangerschap doen deze vrouwen het vaak beter. Het is dus net omgekeerd dan bij RA.
  
  

Lees ook: “Vervang ‘bekkeninstabiliteit’ door ‘bekkenpijn en lage rugpijn’”

Vóór de zwangerschap

Lees ook: Moet je extra veel vrijen om zwanger te worden?

Mogelijke problemen tijdens de zwangerschap

• Bij reumatoïde artritis met hoge ziekteactiviteit tijdens de zwangerschap is er een verhoogd risico op vroeggeboorte en op groeiachterstand (klein voor de zwangerschapsleeftijd). Wanneer de RA goed onder controle is, zijn er nauwelijks risico’s. Er is ook een licht verhoogd risico op pre-eclampsie of zwangerschapsvergiftiging.
• Voor spondyloartrtitis (SpA) is de zwangerschapsuitkomst normaal, zeker als er weinig inflammatie is.
• Bij systeemlupus (SLE) is het beeld minder rooskleurig: Bij de moeder bestaat er een verhoogde kans op een hoge bloeddruk, nierlijden, pre-eclampsie en trombose (bloedklontering). Eén op drie baby’s wordt te vroeg geboren als de SLE niet actief is. Dat loopt op tot twee kinderen op drie bij actieve SLE. De baby heeft vaker een te laag geboortegewicht en er bestaat risico op neonatale SLE (hartritmestoornissen door antistoffen die moeder doorgeeft via de placenta of huidproblemen onmiddellijk na de geboorte). Een spontane miskraam treedt op in 16 procent van de zwangerschappen. Vrouwen die SLE hebben, maar het nog niet weten, krijgen soms hun diagnose na verschillende miskramen.
  
  

Lees ook: Zwanger worden als je lupus (SLE) hebt

Medicatie tijdens de zwangerschap

• Bepaalde medicatie mag niet gebruikt worden tijdens de zwangerschap en sommige medicatie moet zelfs ruim voor de zwangerschap gestopt worden. Dat betreft onder meer methotrexaat (bijv. Ledertrexaat) en leflunomide (bijv. Arava) en Anti-TNF medicatie (biologische geneesmiddelen). Er zijn wel zwangerschappen onder anti-TNF zonder problemen, doch dit staat nog ter discussie. Mogelijk kunnen ze tijdens het eerste trimester veilig gebruikt worden. Gezien het om nog relatief nieuwe medicatie gaat, zijn hier nog niet genoeg gegevens over.
• Ook niet-steroïdale anti-inflammatoire pijnstillers (NSAID’s) of ontstekingsremmers worden meestal afgeraden tijdens de zwangerschap. Ze kunnen eventueel gebruikt worden tot 32 weken, behalve de selectieve COX2-inhibitoren.
• De interleukine-antagonisten anakinra en tocilizumab kunnen met voorzichtigheid gebruikt worden.
• Andere medicatie kan dan weer veilig worden verdergezet tijdens de zwangerschap, met name Salazopyrine, Plaquenil en corticosteroïden.
• Corticosteroïden kunnen op het einde van de zwangerschap ook toegediend worden om de longrijping van de baby te versnellen, wanneer een vroeggeboorte dreigt.