Hersenscan brengt vroeg alzheimer aan het licht

Met een hersenscan kunnen dokters reeds in een vroeg stadium vaststellen dat iemand aan alzheimer lijdt. Dat blijkt uit onderzoek aan de UAntwerpen. 

Iemand diagnosticeren met de ziekte van Alzheimer is tot vandaag niet zo eenvoudig. “Veel symptomen overlappen met andere ziekten”, legt neuroloog Engelborghs uit. “Problemen met het geheugen kunnen bij oudere mensen bijvoorbeeld net zo goed op een depressie wijzen. Maar het is van essentieel belang de alzheimerpatiënten op tijd de juiste medicatie en behandeling te geven.”

Om de diagnose zo snel mogelijk te kunnen stellen, moet er vandaag een punctie gedaan worden om vervolgens in het hersenvocht op zoek te gaan naar de eiwitten die de ziekte karakteriseren. Engelborghs: “Die analyse is doeltreffend, maar ze vergt wel een invasief onderzoek. Er is veel vraag naar, want in ons labo zien we het aantal aanvragen jaar na jaar stijgen.”

Belgische wetenschappers hebben nu een grote stap richting een correcte en snelle diagnose gezet. Uit de studie die door BeDeCo (Belgian Dementia Council) opgezet werd, blijkt dat de MR-hersenscans die van alzheimerpatiënten worden gemaakt, bijzonder nuttige informatie bevatten. Ze worden grondig geanalyseerd met de software icobrain dm. Dat is een product van icometrix, een spin-off van de universiteiten van Antwerpen en Leuven en het UZA.

“Ons onderzoek toont aan dat vooral de volumes van de hersenschors en de hippocampus bij mensen met vroege alzheimer kleiner zijn dan bij gezonde personen. Op basis van de software icobrain dm kunnen artsen voortaan in de meeste gevallen duidelijkheid scheppen. Bij mensen met geheugenproblemen wordt sowieso al een hersenscan gemaakt, om uit te sluiten dat ze bijvoorbeeld een hersentumor hebben of een hersenbloeding gehad hebben.”

Een vroege en correcte diagnose is niet alleen belangrijk om de behandeling zo efficiënt mogelijk te maken. “Iemand die geheugenproblemen heeft, wil vaak in een vroeg stadium weten of hij of zij alzheimer heeft”, legt de neuroloog uit. “Zo kunnen ze op een moment dat ze nog wilsbekwaam zijn, zelf beslissingen nemen over hun testament of over hun levenseinde.”

Het Belgische onderzoek verscheen in het gespecialiseerde tijdschrift Journal of Alzheimers’s Disease. Engelborghs: “Op termijn hopen we ook te kunnen voorspellen hoe snel een alzheimerpatiënt achteruit zal gaan. Maar dat is een volgende stap, zo ver zijn we vandaag nog niet.”