Legionella: waarop moet je letten op reis?

123-koppel-douche-camping-07-17.jpg

dossier Legionella groeit in waterleidingen waarin het water een tijd heeft stilgestaan. Aangezien legionella goed gedijt bij hoge temperaturen, met een voorkeur tussen de 30 °C en 40 °C, is het risico op besmetting groter in vakantielanden zoals Italië, Spanje, Turkije en Griekenland. Ook op cruiseschepen worden elk jaar gevallen vastgesteld. Hoe kan je besmetting met legionella voorkomen op reis?

Lees ook: Legionella of veteranenziekte

  • Spoel de leidingen van je verblijfplaats door

In de meeste Europese landen zijn voorzorgsmaatregelen tegen legionellagroei in de wetgeving opgenomen. Maar nog niet in alle buitenlandse hotels worden voldoende maatregelen genomen om groei van de legionellabacterie te voorkomen. In het hoogseizoen zitten hotels en appartementen meestal weken na elkaar volgeboekt, waardoor de douches in de kamers vrijwel dagelijks gebruikt worden. Maar in het laagseizoen kan dit anders zijn. Laat bij twijfel alle koude en warme kranen gedurende twee minuten doorstromen. Hierdoor worden eventuele legionellabacteriën gedood en kunnen ze wegspoelen.

Dit advies geldt ook voor de douches op de camping. Op grotere campings kan het gebeuren dat tegen het hoogseizoen een tot dan toe gesloten sanitairgebouw wordt geopend. In die gevallen moet je voorzichtig zijn, omdat de watertemperatuur in de leidingen tot meer dan 25 °C opgelopen kan zijn.

Ook het gebruik van water uit een waterreservoir op een dak van een huis - een veel gezien gebruik in de tropen – is riskant.

Vermijd tijdens het spoelen de nevel in te ademen door goed te verluchten met ramen en deuren open, en door de douchekop onder te dompelen in een emmer water. Leg eventueel een handdoek over de emmer; dat geeft minder verneveling.


  • Controleer de boiler van je caravan/kampeerwagen/boot
Het wordt aangeraden de temperatuur van het warme water dat uit de kraan komt te controleren. Blijft die temperatuur fors onder de 60 °C, dan kan je het best contact opnemen met je caravandealer of de leverancier van de boiler. Wanneer de boiler langere tijd niet gebruikt is, is het beter deze af te tappen en voor hergebruik boiler en leidingen door te spoelen. 

  • Ververs regelmatig de watertank in de caravan of boot
Een caravan bevat meestal een watertank van een 20 tot 50 liter. Als het water langer dan enkele dagen niet is gebruikt, wordt aangeraden om de tanks en leidingen te laten leeglopen en goed door te spoelen met grote hoeveelheden water. Wie helemaal zeker wil zijn kan gebruik maken van chloor of andere ontsmettingsmiddelen.

Indien de vulslang bij boten in het buitenwater heeft gelegen of langdurig in de zon heeft gehangen is de waterkwaliteit vaak niet gewaarborgd. Ook het gebruikte leidingmateriaal en de plaats van de watertank is zeer belangrijk. Het komt vaak voor dat de watertank nabij de motor is opgesteld waardoor het water kan opwarmen.

  • Laat de kampeerdouche leeglopen
Een kampeerdouche (bestaande uit een systeem met waterzak en doucheknop dat in de zon gehangen wordt) laat je best elke avond volledig leeglopen. Op die manier blijft er geen lauw water achter, en krijgt de legionellabacterie minder kans om zich te vermenigvuldigen.

  • Bovengrondse leidingen en sproei-installaties
Kranen waarvan de leiding bovengronds of bijna bovengronds liggen, kunnen een risicobron vormen. Door de buitentemperatuur kan het water daarin worden opgewarmd tot tussen de 25 en 55 °C. Dit risico geldt vooral als de kraan weinig wordt gebruikt. In dat geval is het beter water te tappen vanaf een punt dat zo dicht mogelijk bij de hoofdleiding ligt. 

Indien er gesproeid wordt met koud leidingwater is er geen risico. Zelden zal de temperatuur in een dergelijk systeem langere tijd achtereen boven de 25 °C zijn en blijven. Wanneer echter gebruik wordt gemaakt van een (flexibele) tuinslang, die gedurende langere tijd in de zon blijft liggen, minder vaak gebruikt wordt en stilstaand water bevat, neemt het risico op groei van de bacterie toe. Daarom is het van belang de tuinslang na gebruik leeg te laten lopen. Dat geldt ook voor een tuindouche die is aangesloten op een tuinslang. Dergelijke opwarming van water zal niet voorkomen in een ingegraven leidingsysteem.

  • Zwembaden en waterattracties 
In een zwembad loop je geen risico op legionellabesmetting als er voldoende chloor is toegevoegd aan het water. 
De meeste zwembaden doen geen chloor in het douchewater. Het douchewater kan dus besmet raken met legionella, als het water in het warmwatersysteem kouder is dan 60 °C. Vooral de douches met een drukknopsysteem vormen een risico, omdat mengwater een gunstige temperatuur heeft voor de legionellabacterie om te groeien. Het zwembad moet zijn douches periodiek doorspoelen met heet water, of de installatie ontsmetten.
De watertemperatuur in whirlpools en bubbelbaden ligt vaak tussen de 25 en 45 °C. Dit is een goede temperatuur voor de legionellabacterie om te gaan groeien. Daarom kunnen deze baden een risico vormen. Je kan de beheerder van het zwembad vragen welke maatregelen hij neemt tegen legionellabesmetting.
Als het bubbelbad is gekoppeld aan een warmwaterapparaat en -leidingen, waarin temperaturen van minimaal 60 °C worden bereikt tot en met de bubbelbadkranen en het bad daaruit gevuld wordt, dan is er geen enkel risico. Indien het bubbelbad na elk gebruik wordt geleegd is het ook niet nodig dit bad te desinfecteren. 

  • Airco
De airco in je hotel of appartement kan een probleem zijn. Veel hangt af van welk type airconditioning. Airconditioners waarbij water verneveld wordt, kunnen een risico vormen voor legionellabesmetting. Je kan de eigenaar van het hotel/appartement vragen welke maatregelen hij neemt tegen legionella. 
Airconditionings in auto's vormen geen risico, omdat ze niet werken met waterverneveling.


Lees ook: Zwemmen in vervuild (zwembad)water: welke ziektes kan je krijgen?

Raadpleeg een arts als je op vakantie of bij thuiskomst klachten hebt die kunnen wijzen op een legionellabesmetting: hoge koorts, snel opkomende hoofdpijn, spierpijn, hoesten/kortademigheid, braken en diarree.

Bronnen:
www.rivm.nl
www.kindengezin.be
www.stichtingveteranenziekte.nl


Laatst bijgewerkt: juli 2023

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram