ColonoKit: Nieuwe test voor darmkanker

nieuws De ColonoKit spoort darmkanker op aan de hand van een eenvoudige bloedtest. De test werd ontwikkeld door wetenschappers van het VIB en DNAlytics.

Dikkedarmkanker is de derde meest voorkomende vorm van kanker ter wereld, en de tweede dodelijkste kanker. De aandoening treft elk jaar meer mensen. De ziekte is zeer goed te behandelen als ze in een vroeg stadium ontdekt wordt. Dan bedraagt de kans op genezing ongeveer 95%. Wordt de ziekte pas in een later stadium gedetecteerd, dan heeft de patiënt minder dan 10% kans om 5 jaar na de diagnose nog in leven te zijn. Het is dan ook erg belangrijk om de kanker in een vroeg stadium te kunnen opsporen. En net daar wringt het schoentje.

Nood aan betere tests
Er bestaan geen internationale richtlijnen voor de screening. Maar omdat vroegtijdige opsporing zo belangrijk is, zijn er wel een aantal nationale initiatieven om de bevolking te screenen. Zo worden Belgen tussen 50 en 74 jaar uitgenodigd om een iFOB-zelftest (immunochemische fecaal occult bloedtest) te doen, die bloed in de stoelgang opspoort.

Hoewel de iFOB-test de meest gebruikte is, zijn de diagnostische capaciteiten ervan niet optimaal: de test spoort slechts ongeveer twee derde van alle darmkankers op. En vooral: zo’n 90% van de resultaten zijn valspositief, wat betekent dat veel mensen zich onterecht zorgen maken. Bovendien leidt het ook tot onnodige colonoscopieën, invasief onderzoek naar dikkedarmkanker.

Nieuwe bloedtest
De nieuwe bloedtest speurt naar genen die een rol spelen bij de immuunreactie op darmkanker. Als zich in ons lichaam een kanker ontwikkelt, reageert ons immuunsysteem daarop en probeert het de kankercellen uit ons lichaam te krijgen. In dit proces is er een specifieke rol weggelegd voor een bepaald type witte bloedcel: de monocyt in perifeer bloed. Vanaf het moment dat dikkedarmkankercellen zich in het lichaam bevinden, reageren de monocyten in het perifere bloed op de stoffen die de kankercellen uitscheiden. De onderzoekers van VIB, de KU Leuven en het UZ Leuven identificeerden 23 genen met een specifieke functie in dit proces die als een set biomerkers gebruikt kunnen worden. Die biomerkers zitten in de test vervat.

De nieuwe test heeft een sensitiviteit en een specificiteit van ruim 90 procent. Dit betekent dat het percentage terecht positieve uitslagen onder de zieke personen zeer hoog is, net zoals het percentage terecht negatieve testuitslagen onder de niet-zieke personen. Studies met de nieuwe test tonen aan dat het aantal onnodige of niet-dringende colonoscopieën met 50% kan doen dalen
De nieuwe test wordt ontwikkeld door DNAlytics op basis van een onderzoeksprogramma van VIB, de KU Leuven en het UZ Leuven.