Acht redenen waarom u beter niet kiest voor een keizersnede

nieuws

De laatste dertig jaar is het aantal keizersneden in ons land sterk toegenomen. In België gebeuren ongeveer 21 % van het totale aantal geboorten via een keizersnede, maar onder de ziekenhuizen bestaan er belangrijke verschillen.

In theorie wordt een keizersnede uitgevoerd wanneer vooraf blijkt dat een vaginale bevalling riskant kan zijn voor moeder of kind (geplande keizersnede), of wanneer tijdens de bevalling het leven van moeder of kind gevaar loopt (spoedkeizersnede). In die omstandigheden biedt een keizersnede een duidelijk voordeel.

Maar wat als de ingreep om niet-medische redenen wordt uitgevoerd, bijvoorbeeld omdat de bevalling dan vooraf kan worden gepland en voorbereid? Wegen de voordelen dan nog op tegen de nadelen?

Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) maakt de balans op van de mogelijke gevolgen voor moeder en kind, op korte en op lange termijn.

Voor de gevolgen op korte termijn worden de reeds gekende risico’s van ademhalingsproblemen bij de baby bevestigd, vooral als de keizersnede gepland is vóór de 39e week van de zwangerschap. Voor de moeder kunnen er vooral problemen optreden bij de volgende zwangerschappen, zoals een baarmoederscheur of problemen met de moederkoek (placenta). Vaak zal er dan een nieuwe keizersnede nodig zijn. Het KCE sluit zich aan bij de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die ervoor pleit om enkel een keizersnede uit te voeren als het echt nodig is.

1. Scheuring van de baarmoeder (uterusruptuur)

Een scheuring van de baarmoeder (uterusruptuur) tijdens de bevalling is zeldzaam, maar het is een zeer ernstige complicatie die het overlijden van de baby en zelfs de moeder kan veroorzaken.

Ze komt zo goed als nooit voor bij vrouwen die nooit een keizersnede hadden. Hoe vaker een vrouw bevalt met een keizersnede, hoe meer kans ze heeft op een uterusruptuur bij de volgende bevalling. Het risico kan alleen worden beperkt door een te hevige samentrekking van de baarmoeder te vermijden en dus … een keizersnede te plannen.

2. Problemen met de moederkoek of placenta

Een litteken aan de baarmoeder door een vroegere keizersnede kan complicaties veroorzaken bij een volgende zwangerschap en bevalling. Hoe meer keizersneden, hoe groter het risico bij de volgende bevalling. Als deze complicaties zich effectief voordoen, is meestal een keizersnede nodig.

• Placenta praevia: een placenta die abnormaal laag in de baarmoeder ligt. Dit kan hevige bloedingen veroorzaken tijdens de zwangerschap.

• Placenta accreta: een placenta die abnormaal diep in de baarmoederwand groeit. Placenta accreta is waarschijnlijk de complicatie die het vaakst in verband wordt gebracht met een eerdere keizersnede. Ze kan zeer ernstige bloedingen veroorzaken en eindigt vaak met een hysterectomie.

• Placentaloslating tijdens de zwangerschap (abruptio placentae): loskomen van de volledige of van een deel van de placenta met ontstaan van een hematoom tussen de placenta en de baarmoederwand. Wanneer een groot deel van de placenta loskomt, kan dit risico's inhouden voor moeder en kind.

3. Doodgeboorte bij latere zwangerschap

De kans op een doodgeboren baby ligt 15 tot 20 % hoger bij een bij vrouwen die eerder een keizersnede hebben gehad tegenover vrouwen die bij vorige zwangerschappen altijd vaginaal bevallen zijn. De doodsoorzaken lopen sterk uiteen: placenta-insufficiëntie met groeiachterstand, infecties, (pre-)eclampsie, aangeboren afwijkingen bij het kind, loskomen van de placenta en breuk van de navelstreng, hoge leeftijd van de moeder, obesitas, diabetes of hypertensie bij de moeder.

4. Hartstilstand

Bij een keizersnede bestaat er een matig verhoogd risico op een hartstilstand bij de moeder.

5. Verwijdering van de baarmoeder (Hysterectomie)

Bij een keizersnede bestaat er een matig verhoogd risico dat de baarmoeder moet verwijderd worden indien er complicaties optreden zoals het scheuren van de baarmoeder, heftige interne bloedingen of veel vaginaal bloedverlies. Het risico op complicaties blijft klein, maar het is met een keizersnede wel zeventien keer hoger dan bij een natuurlijke bevalling, zo blijkt uit recent onderzoek aan het Leidse Universitair Medisch Centrum (LUMC). Van de vrouwen die met deze complicaties een buikoperatie ondergaan, wordt bij dertig procent de baarmoeder verwijderd,

6. Ademhalingsproblemen bij het kind tijdens de geboorte

Tijdens een keizersnede loopt het kind een hoger risico op ademhalingsproblemen, waarvoor het kind ademhalingsondersteuning en een behandeling met antibiotica nodig heeft, dat het moet verblijven op de intensieve afdeling en een hoger risico loopt op ernstige complicaties.

De duur van de zwangerschap speelt hierbij echter de grootste rol (het risico is groter bij premature baby’s). Daarom beveelt het KCE aan om zeker vóór de 39e week geen keizersnede te plannen.

7. Problemen met borstvoeding

Een keizersnede kan een negatieve invloed hebben op de borstvoeding. Door de pijn of eventuele complicaties na de operatie wordt de baby soms later bij de moeder gebracht. Daarnaast is bij een keizersnede de hormonale regeling van de moeder anders dan bij een gewone bevalling.

Zodra de borstvoeding met succes op gang is gekomen, vaak onder professionele begeleiding, heeft de manier van bevallen echter geen impact meer op het verdere welslagen ervan.

8. Langer herstel

Het herstel na een keizersnede duurt langer dan bij een natuurlijke bevalling.

9. Geen bewijs van invloed op de immuniteit of de ontwikkeling van de baby

Er wordt al een aantal jaren gesteld dat een keizersnede de ontwikkeling van de immuniteit van het kind kan verstoren. Bij een normale geboorte komt het kind via het geboortekanaal in contact met de vaginale en darmflora van de moeder. Hierdoor maakt het zijn eigen darmflora, en dit speelt dan weer een bepalende rol bij de rijping van zijn immuunsysteem. Bij een geboorte met keizersnede heeft dit contact uiteraard niet plaats.

Toch is niet bewezen dat na een keizersnede het kind een hoger risico loopt op allergische aandoeningen zoals astma, eczeem of voedingsallergieën, of op auto-immuunziekten zoals darmontstekingen (Crohn, colitis), diabetes type 1 of coeliakie. Evenmin is er betrouwbaar en eensluidend bewijs van een verhoogd risico op obesitas bij kinderen of jongeren die met een keizersnede waren geboren.

De bevallingswijze blijkt ook geen invloed te hebben op het ontstaan van ontwikkelingsstoornissen bij het kind (concentratieproblemen, autisme,…).