Xerostomie: wat kan je doen aan een abnormaal droge mond?

dossier

Iedereen heeft wel eens tijdelijk last van een droge mond, bijvoorbeeld na langdurig spreken. Maar een droge mond kan ook langdurig zijn of zelfs blijvend. Dat kan slecht zijn voor het gebit en het mondslijmvlies. Wat zijn de gevolgen? En wat kan je eraan doen?

Hoe ontstaat een droge mond?

Lees ook: Wie tijdens het slapen door zijn mond ademt, beschadigt zijn tanden

Xerostomie

Xerostomie is een regelmatig voorkomend verschijnsel. Het komt gemiddeld bij 1 op de 10 jonge mensen voor, terwijl dit bij personen boven de 60 jaar zelfs 1 op de 3 is. Patiënten met een droge mond ervaren dat heel verschillend.

Erg opvallend en hinderlijk kunnen zijn:

• barsten en kloven op het tongoppervlak en bij de mondhoeken
• branderigheid van de tong, lippen of gehemelte
• eetproblemen en moeilijkheden met doorslikken
• smaakverlies
• spraakproblemen: klakken van de tong. moeizame uitspraak
• vermindering van stemvolume
• snel voortschrijdende tandafbraak
• ontstekingen van tong en slijmvliezen
• de behoefte om regelmatig wat water te drinken
  
  

Lees ook: Is spuitwater even gezond als plat water?

De meest voorkomende oorzaak

Medicijngebruik

Meer dan 400 geneesmiddelen kunnen xerostomie-klachten geven:

• Psychofarmaca
• Antidepressiva
• Antihypertensiva
• Anti-Parkinsonmiddelen
• Antipsychotica
• Antihistaminica
• Bètablokkers
• Diuretica
  
  

Lees ook: Welk soort water is het best voor ons?

Ziektes en aandoeningen

• Diabetes
• Het Syndroom van Sjögren (droge ogen)
  
  

Lees ook: Hoe herken je diabetes?

Andere oorzaken

• Bestraling in het hoofd-hals gebied
• Hersenbloeding
• Acuut nierlijden en nierdialyse
• Astma
• Beenmergtransplantatie
• Chemotherapie
• Uitdroging
• Hoge bloeddruk
• Systemische lupus erythematodes
• Schildklieraandoening
• HIV en AIDS
• Hormonale stoornissen
• Stress en depressie
• Mondademhaling
• Overmatig alcoholgebruik
  
  

Lees ook: Wat doet alcohol met je lichaam?

Symptomen en risico's

Xerostomie uit zich in verschillende gradaties van ongemak. Sommige mensen klagen over een droog en branderig gevoel in hun mond. Anderen hebben ernstige problemen met eten, slikken en spreken. Bijna altijd leidt xerostomie tot ontstoken tandvlees, een snelle ontwikkeling van gaatjes en slechte adem.

Daarnaast doen zich andere problemen voor zoals:

• Gesprongen lippen
• Gescheurde mondhoeken
• Wondjes en ontsteking aan wangslijmvlies en tong
• Ruwe tong
• Vieze smaak in de mond
• Veranderde smaakperceptie
  
  

Lees ook: Wat kan je doen aan een scheurmond of mondhoekkloofjes?

Behandeling

Helaas kan er vaak weinig aan de oorzaak gedaan worden. Wat wel kan, is proberen de schade aan mond en gebit te beperken door afdoende bescherming. Daarnaast is het aanbieden van comfort vaak van evenzo groot belang.

• Tweemaal daags poetsen met een speciale tandpasta om de natuurlijke antibacteriële werking in de mond te herstellen. Dergelijke tandpasta bevat geen natriumlaurylsulfaat, een detergent waarvan bekend is dat het aften kan induceren.
• Na het poetsen of tussendoor spoelen met speciale mondspoeling biedt extra bescherming, bevat calcium en is alcohol- en mentholvrij.
• Ter stimulering van de speekselproductie en voor een schoon gebit tussen de poetsbeurten in, kan speekselstimulerende kauwgom gebruikt worden.
• Sterk gekruid voedsel dient vermeden te worden evenals het gebruik van koolzuurhoudende dranken en alcohol.
• Roken verergert de klachten.
• Dagelijks flossen, tandenstokers of ragers gebruiken
• Controleafspraken moeten iedere 3 maanden plaatsvinden
  
  

Lees ook: 11 fabels en feiten over mondspoelmiddelen

Bronnen:
G.P. De Vos, tandarts
Laclede Int. Brussel
www.nlm.nih.gov