Helft ziekenhuispersoneel niet gevaccineerd tegen griep

nieuws Ongeveer de helft van het personeel van ziekenhuizen en woonzorgcentra laat zich niet vaccineren tegen de seizoensgriep, alhoewel dat sterk wordt aangeraden door de Hoge Gezondheidsraad omdat zij in nauw contact staan met de risicogroepen voor griep: zwangere vrouwen, ouderen en chronisch zieken. Door zich te laten vaccineren, kan een zorgverlener vermijden griep over te dragen naar zijn patiënt. Om dezelfde reden is het vaccin in Vlaanderen gratis voor personeel van woonzorgcentra.
De Vlaamse overheid wil dat in 2020 80 procent van het personeel van ziekenhuizen en woonzorgcentra zich laat vaccineren tegen de griep. Daarom liet het Agentschap Zorg en Gezondheid een onderzoek uitvoeren naar de redenen waarom veel zorgverleners zich niet laten vaccineren.
Daarvoor vulden ruim 5000 artsen, verpleeg- en zorgkundigen, vroedvrouwen en ander medisch personeel in 13 ziekenhuizen en 14 woonzorgcentra een enquête in, en werden de griepcoördinatoren ondervraagd.

Misvattingen
Belangrijk is dat wie zich niet laat vaccineren duidelijk anders denkt over het griepvaccin en over zijn eigen besmettelijkheid dan wie zich wel laat vaccineren. Zorgverleners die zich niet laten vaccineren, blijken vooral door een aantal misvattingen tegengehouden te worden.
• Zij zijn minder overtuigd van het nut en de werking van het vaccin. Slechts 20 tot 30% van de niet-gevaccineerden vindt dat het griepvaccin een zekerheid geeft om zichzelf of anderen te beschermen. Bij de gevaccineerde groep ligt dit percentage tot 3 maal hoger. Zichzelf, de patiënten of familie beschermen werd dan ook aangeduid als de belangrijkste reden om zich te laten vaccineren, zowel in de ziekenhuizen als in de woonzorgcentra.
• Daarnaast schatten ze het eigen risico op blootstelling aan griep en hun rol in de verspreiding ervan lager in, in vergelijking met gevaccineerde gezondheidswerkers.
• Een belangrijk aandeel zorgverleners denkt onterecht dat ze zelf griep kunnen krijgen van het vaccin, of dat het vaccin de weerstand vermindert. Vooral de foutieve stelling ‘ik krijg griep van het griepvaccin’ werd vaak aangeduid (±40%) door niet-gevaccineerden. In de woonzorgcentra leven deze foute veronderstellingen meer dan in de ziekenhuizen.

Factoren die het gedrag beïnvloeden
Wat kan een ziekenhuis of woonzorgcentrum dan doen om gezondheidswerkers toch te overtuigen om zich te laten vaccineren?
• De helft van de deelnemers binnen de ziekenhuizen en ongeveer 44% binnen de woonzorgcentra zou zich gemakkelijker laten vaccineren als het griepvaccin op een geschikt moment of op de dienst zou worden gegeven.
• 50% van de deelnemers vindt ook dat een aanbeveling voor griepvaccinatie gegeven vanuit een leidinggevende een doorslaggevende rol zou spelen in het opvolgen van de aanbeveling.
• Zorginstellingen die de drempel tot vaccinatie laag houden (vb. prikteam dat op dienst langsgaat of vaccins aanbieden tijdens het medisch onderzoek) en intensief communiceren over griep en griepvaccinatie bereiken een hogere vaccinatiegraad bij hun personeel.
• Het is belangrijk te zijn dat personeel in voorbeeldfuncties (vb. directie, artsen, hoofdverpleegkundigen) de griepvaccinatiecampagne ondersteunt.
• In de woonzorgcentra was het opvallend dat vooral persoonlijke communicatie een grote rol speelt in het bereiken van een hogere vaccinatiegraad.