Wat kunt u doen tegen zwangerschapsmisselijkheid en braken?

Laatst bijgewerkt: april 2014

Delen Whatsapp Tweet Mail

nieuws In de eerste drie maanden van de zwangerschap hebben heel veel vrouwen last van misselijkheid. De misselijkheid gaat vaak gepaard met braken. Ongeveer één zwangere vrouw op twee heeft er in mindere of meerdere mate last van. Sommige vrouwen hebben hier alleen ’s morgens last van, anderen bijna de hele dag. Meestal verdwijnen de klachten rond week 16 à 20.
De oorzaak is niet goed bekend. Mogelijk is het een gevolg van hormonale veranderingen in het begin van de zwangerschap, waardoor het braakcentrum in de hersenen wordt geprikkeld. In de meeste gevallen is dit vooral erg vervelend maar niet ernstig, en bestaat er geen risico voor de moeder of het ongeboren kind. Bij meer dan drie keer per dag braken contacteert u wel best uw arts. Ook als de misselijkheid gepaard gaat met andere verschijnselen (zoals koorts, buikpijn of een gevoelige buik) moet u uw huisarts raadplegen.

Een ernstige maar gelukkig vrij zeldzame vorm van zwangerschapsbraken, hyperemesis gravidarum, wordt gekenmerkt door hardnekkig braken, gewichtsverlies (meer dan 5% van het gewicht vóór de zwangerschap), uitdroging… Als dit gebeurt moet u zo snel mogelijk uw arts raadplegen en kan een tijdelijke opname in het ziekenhuis nodig zijn om intraveneus vocht toe te dienen.

Voedingstips
• Bij ochtendmisselijkheid kunt u voor het opstaan in bed iets kleins eten, bijvoorbeeld een beschuit of toast, een potje yoghurt…
• Drink onmiddellijk bij het opstaan een glas lauw water of vruchtensap.
• Gebruik een licht ontbijt.
• Bent u de hele dag misselijk, dan kunt u best regelmatig (om de 2 à 3 uur) iets kleins eten of drinken. Eet bijvoorbeeld een boterham of een stuk fruit tussen de maaltijden door.
• Vermijd vetrijke maaltijden. Veel vet zorgt ervoor dat voedsel langer in de maag blijft en kan de misselijkheid dus verergeren.
• Drink voldoende water, zeker als de misselijkheid gepaard gaat met braken. Soms helpen koolzuurhoudende dranken.
• Ga wat liggen na elke maaltijd.
• Vermijd sterk gekruide maaltijden.
• Vermijd hinderlijke geuren.
• Ook in de laatste maanden van de zwangerschap kunt u last hebben van misselijkheid. Dat komt vooral doordat de baarmoeder tegen de maag drukt. Eet dan regelmatig kleine maaltijden.

Geneesmiddelen
Bij ernstige klachten die blijven aanslepen en die een grote impact hebben op uw normaal functioneren, kan de huisarts of gynaecoloog een geneesmiddel voorschrijven.
Neem tijdens de zwangerschap nooit een geneesmiddel op eigen houtje, maar bespreek dit altijd eerst met uw arts.

• Meclozine (Agyrax, Postafene): maximale dosis van 50 mg per dag.
Meclozine kan sufheid en slaperigheid veroorzaken. Bestuur beter geen auto als u dit geneesmiddel neemt.
Het gebruik van meclozine bij dreigende vroeggeboorte is af te raden.

• Metoclopramide (Dibertil, Docmetoclo, Metoclopramide EG, Primperan): 5 à 10 mg 3 maal per dag (max. 0,5 mg/kg/dag).
Metoclopramide kan zogenaamde extrapiramidale symptomen veroorzaken: plotse stoornissen in de spierspanning, bewegingsstoornissen, abnormale bewegingen van het gezicht, de ogen, stijve nek, onwillekeurige bewegingen, rusteloosheid… Daarom wordt metoclopramide afgeraden bij vrouwen jonger dan 20 jaar, en mag het volgens het Europees Geneesmiddelenagentschap maximaal gedurende 5 dagen gebruikt worden.
Het mag ook niet genomen worden in combinatie met kalmeermiddelen en wanneer u lijdt aan epilepsie of de ziekte van Parkinson.

• Domperidon (Motilium en generieken): maximaal 10 mg, drie maal per dag (maximaal 30 mg per dag) of maximaal 2 x per dag een zetpil van 30 mg. Het gebruik van orale vormen van 20 mg en van suppo’s van 10 mg of 60 mg wordt afgeraden.
Domperidon kan, vooral bij hoge dosissen (meer dan 30 mg per dag) en bij mensen met bepaalde hartaandoeningen of in combinatie met bepaalde geneesmiddelen, hartritmestoornissen en hartstilstand veroorzaken. Gebruik langer dan 7 dagen wordt afgeraden.

Andere behandelingen
• Pyridoxine (vitamine B 6 ): de doeltreffendheid is onvoldoende aangetoond. Gebruik tijdens zwangerschap wordt afgeraden.

• Gember
In diverse richtlijnen, onder meer van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), het Britse National Institute for Health and Care Intelligence (NICE) en het American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG), worden preparaten op basis van gemberwortel aangeraden voor de behandeling van zwangerschapsmisselijkheid. Dosissen van 250 mg, 4 keer per dag (dus maximaal 1 g per dag), worden veilig geacht. Gebruik het zo kort mogelijk (in sommige richtlijnen wordt maximaal 4 dagen aangeraden).
Indien u overweegt om een gingerpreparaat te nemen, bespreek dit dan eerst met uw arts.

• Acupunctuur & acupressuur
Er bestaan meerdere studies die een gunstig effect aantonen van acupunctuur en acupressuur op de pols (P6) bij zwangerschapsmisselijkheid en –braken, maar ook enkele studies die geen effect aantonen. Anderzijds zijn geen bijwerkingen van acupunctuur of acupressuur bekend.
Het Britse National Institute for Health and Care Intelligence (NICE) raadt acupressuur van de pols aan als een mogelijk alternatief voor geneesmiddelen.