dossier Mastitis of borstontsteking is een pijnlijke ontstekingsreactie in de borst. De ontsteking kan gepaard gaan met een bacteriële infectie of een schimmelinfectie die meestal ontstaat uit een huidbeschadiging zoals een tepelkloof. De kans om een mastitis te ontwikkelen is vooral verhoogd bij vrouwen die borstvoeding geven, maar het kan ook optreden los van borstvoeding, bijvoorbeeld bij vrouwen met een verminderde weerstand of na een borstoperatie.
• Pijnlijke, rode, harde zone in de borst
• Vermoeidheid
• Hoofd- en/of spierpijn
• Grieperig gevoel met koorts
De oorzaak van een borstontsteking is meestal stilstand van de melk in de borst (melkstase). Een verstopt melkkanaal of een verstopte melkklier kan verschillende oorzaken hebben:
• de baby drinkt de borst onvoldoende leeg,
• minder voedingen geven (bv. een borstvoeding wordt vervangen door een flesvoeding),
• te lange periode tussen de voedingen, waardoor er stuwing is,
• stress of pijn die de melk minder goed doet stromen,
• wijziging van het ritme van de voeding (bv. nachtvoeding valt weg).
Een borstontsteking kan ook een gevolg zijn van een bacteriële infectie of van een schimmelinfectie, bijvoorbeeld spruw door besmetting met Candida albicans.
Lees ook: Spruw: een wit beslag op de tong
• Baby's drinken best op verzoek en worden graag vaak aangelegd. Een baby die vaker drinkt, zal minder honger hebben en rustiger zuigen. De eerste 14 dagen na de geboorte heeft de baby 8 tot 12 voedingen per 24 u nodig. Na enkele weken heeft de baby een 6 tot 8 voedingen nodig per 24u.
• Laat de baby de borsten zo goed mogelijk leegdrinken.
• Als de baby niet goed drinkt, nog eens nakolven.
• Regelmatig van houding wisselen zorgt voor een betere lopende borstvoeding. bv. in ruglig, zijlig of achterover leunend met kussens in de rug waarbij de melk tegen de zwaartekracht in moet stromen.
• Wanneer door de baby niet alle melkklieren goed worden leeggedronken, blijft er melk achter in de borst. Het is te voelen als een harde plek, met enige pijn en ter plaatse enige roodheid. Als een dergelijk gestuwde melkklier wordt opgemerkt is het beter met de vlakke hand de melk richting de tepel te masseren.
• Als stuwing optreedt, wijst dit meestal op het onvoldoende leegmaken van de borst, bv. omdat je een voeding uitstelt of slechts één borst per voeding aanbiedt, de baby 's nachts langer slaapt, de baby onvoldoende efficiënt drinkt,...
• Tepel en tepelhof kunnen soepel gemaakt worden door te masseren en door manueel wat melk af te kolven voor het aanleggen.
• Een goede hygiëne is van belang bij het geven van borstvoeding:
- Handen wassen is belangrijk. Vooral voor en na de voeding en na het verschonen van de luier.
- Laat na de voeding je tepels aan de lucht drogen.
- Vervang zoogkompressen minstens na elke voeding.
- Katoenen zoogkompressen moeten dagelijks 5 minuten uitgekookt worden.
- Draag dagelijks een propere beha.
- Gebruik niet te veel zeep.
- Borstschelpen, tepelhoedjes en hulpmateriaal van het afkolfapparaat moeten dagelijks schoongemaakt en gesteriliseerd worden.
• Je hoeft niet te stoppen met borstvoeding. Integendeel zelfs, voor de genezing van mastitis is het net belangrijk dat de aangedane borst goed wordt leeggedronken (of afgekolfd). Leg de baby bij voorkeur minstens iedere twee uur aan (of kolf af als de baby niet wil drinken). Laat je baby eerst aan de pijnlijke borst drinken, zo wordt die goed geledigd. Je kan eventueel nakolven om de borst nog verder te legen. Als je toch wil stoppen met borstvoeding, wacht je beter tot je borst genezen is.
• Warme kompressen of een warme douche voor de voeding doen de melk beter stromen. Koude kompressen verlichten na de voeding de pijn.
• Enkele keren schijfjes rauwe aardappel op de pijnlijke plek wrijven, zou helpen tegen de pijn en de ontsteking.
• Vermijd druk op de pijnlijke borst, bv. van knellende kleding of beha.
• Doe het rustig aan en neem extra rustperiodes. Het is echter niet nodig om de hele tijd in bed te blijven.
• Bij ernstige pijn tijdens het voeden kan je een pijnstiller (paracetamol) nemen. Bespreek dit best vooraf met je huisarts, lactatiekundige of vroedvrouw.
• Heb je ook koorts en daalt die niet na 24 u, dan kan je huisarts een antibioticum voorschrijven. Koorts kan namelijk een aanwijzing zijn voor een bacteriële infectie, zeker wanneer je ook tepelkloven hebt. Er zijn voldoende antibiotica op de markt die veilig gebruikt kunnen worden bij borstvoeding.
• Een slecht verzorgde borstontsteking kan evolueren tot een borstabces. Dat is een ernstige aandoening waarbij je onmiddellijk je arts moet contacteren.
Lees ook: Borstabces: een ernstige infectie van de borst
| Granulomateuze mastitis Granulomateuze mastitis is een bijzondere vorm van borstontsteking die vooral bij jonge vrouwen voorkomt. Meestal is een grote zone van de borst ontstoken, en vaak ontstaan ook meerdere abcessen. Bij een dergelijke ontsteking zal altijd een echografie en een biopsie worden genomen om zeker te zijn dat het niet om een vorm van borstkanker (inflammatoir borstcarcinoom) gaat. |
Bronnen:
https://www.lalecheleague.nl
https://www.borstvoeding.com
https://www.kindengezin.be
 |
 |
