Heeft mijn kind astma?

dossier Astma is de meest voorkomende chronische aandoening bij kinderen en het percentage kinderen met astma neemt toe. In België zouden ongeveer 15% van de kinderen en 8% van de volwassenen astma hebben. Tot de leeftijd van 4 of 5 jaar heeft 40 tot 50% van alle kinderen soms of geregeld last van een piepende ademhaling ('wheezing'), zonder dat dit evenwel op astma hoeft te duiden. Meer dan de helft van deze kinderen heeft op de leeftijd van 6 jaar trouwens geen klachten meer. Probleem is dat astma, zeker bij jonge kinderen, moeilijk met zekerheid is vast te stellen. Longfunctietests om astma op te sporen (zoals een spirometrie) kunnen bij kinderen onder 5-6 jaar niet uitgevoerd worden. Ook kunnen heel wat klachten die op astma kunnen wijzen, zoals hoesten, kortademigheid, een piepende ademhaling enzovoorts, andere oorzaken hebben.

Bovendien is het de laatste jaren steeds duidelijker geworden dat er meerdere soorten astma bestaan met leeftijdseigen kenmerken, dat er verschillende ontstaansmechanismen aan de basis kunnen liggen en dat de verschillende vormen andere effecten en een andere evolutie en uitkomst kunnen hebben. 

Lees ook: Wat is astma?

Typische klachten of symptomen

Typische klachten of symptomen van astma zijn:

  • aanhoudend hoesten, vooral ‘s nachts
  • kortademigheid
  • benauwdheid
  • een piepende of fluitende ademhaling (wheezing)
  • snel vermoeid zijn
  • hardnekkige slijmen.

Die klachten treden regelmatig op, vooral ’s nachts of ‘s ochtends vroeg. Klachten van benauwdheid bij inspanning zonder piepen of nachtelijk hoesten zonder piepen duiden bij kinderen niet op astma. De ernst en de frequentie van de klachten kan erg verschillen van persoon tot persoon. Sommige astmapatiënten zijn het grootste deel van de tijd klachtenvrij en hebben alleen af en toe gedurende korte tijd last van lichte kortademigheid. Anderen hoesten en ‘piepen' bijna voortdurend en krijgen ernstige aanvallen na een virusinfectie, bij lichamelijke inspanning of blootstelling aan allergenen of irriterende stoffen, onder meer sigarettenrook. Sommige patiënten krijgen zelfs last als ze huilen of voluit lachen. Bij baby’s kan een gewone huilbui volstaan om uitgeput te zijn. Vaak gaat astma ook gepaard met een ontsteking van de neus of de sinussen, met een loopneus of een verstopte neus tot gevolg. Kinderen met astma hebben vaak ook eczeem, hooikoorts (allergische rhinitis) en/of een voedselallergie.

Lees ook: Welke klachten kunnen wijzen op astma?

Oorzaken

Het is niet duidelijk waarom het ene kind astma krijgt en het andere niet. Zoals we in de inleiding al hebben geschreven, bestaan er nog heel veel vragen over de preciese ontstaansmechanismen van astma.

  • Erfelijkheid speelt zeker een rol. Daardoor komen in één familie vaak meerdere mensen met astma voor. Als een of beide ouders astma hebben, dan is er een grotere kans dat hun kind ook astma krijgt. Ongeveer 25% van de kinderen waarvan één ouder astma heeft, krijgt ook astma.
    De kans dat atopische kinderen (een voorbeschiktheid tot allergie) ook astma krijgen is twee tot drie keer groter dan bij niet-atopische kinderen. Ongeveer 80% van de kinderen met blijvende klachten passend bij astma is allergisch.
  • Bij zuigelingen (jonger dan 2 jaar) met een piepende ademhaling (‘wheezing’) is er zelden een verband met allergie. Vaak gaat het om zuigelingen met te smalle luchtwegen.
    Ook virale infecties van de luchtwegen (zoals griep, RSV enz.) spelen bij zuigelingen een belangrijke rol.
  • Roken door de ouders (vooral de moeder) tijdens de eerste twee levensjaren, en zelfs tijdens de zwangerschap, verhoogt de kans op astma. Passief roken verhoogt ook de kans dat de baby gevoelig wordt (‘sensibilsatie’)voor allergenen in de omgeving.  
  • Alhoewel luchtvervuiling(ozon, fijn stof...) een astma-aanval kan uitlokken, is er tot nu toe geen afdoend bewijs dat luchtvervuiling ook een rol speelt in het ontstaan van astma.

Wanneer moet je je kind laten onderzoeken?

  •  Door de volgende vragen te beantwoorden kan je nagaan of er mogelijk een probleem is met de luchtwegen van je kind en dat het misschien om astma gaat.
  • Heeft je kind ’s nachts vaak een droge hoest, zonder dat er sprake is van een verkoudheid of luchtweginfectie?
  • Heeft je kind regelmatig en minstens 4 weken na elkaar dagelijks slijmen op de borst?
  • Heeft je kind ooit 4 weken na elkaar elke dag gehoest? 
  • Heeft je kind regelmatig (meer dan eens per maand) last van een piepende of fluitende ademhaling?
  • Wordt de slaap van je kind vaak gestoord door een piepende ademhaling?
  • Heeft je kind bij een verkoudheid of een luchtweginfectie gemakkelijk last van ‘slijmen op de borst’ of duren de klachten na een infectie langer dan 10 dagen?
  • Heeft je kind bij inspanning vaak last van een piepende ademhaling of hoesten?
  • Heeft je kind niet alleen ademhalingsproblemen (zoals piepen) maar ook eczeem, hooikoorts (allergische rhinitis) of andere tekenen van een allergie, of komt dit in je familie voor?
  • Treden de klachten op of verergeren ze bij blootstelling aan koude lucht, mist, (tabaks)rook, luchtvervuiling, baklucht, verflucht, parfumluchtjes enz.?

Als je op minstens 1 van deze vragen 'ja' antwoordt, dan heeft je kind mogelijk overgevoelige luchtwegen. Vraag advies aan je arts.

Bronnen:
www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-astma-bij-kinderen
www.thuisarts.nl/astma-bij-kinderen


Laatst bijgewerkt: juni 2020

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram