Hoe moet u thuis uw bloeddruk meten?

nieuws U hebt in overleg met uw (huis)arts besloten om zelf uw bloeddruk thuis te meten. Maar welke bloeddrukmeter moet u kopen en hoe moet u die gebruiken?

De Belgische verenigingen van huisartsen en apothekers en het Belgisch Hypertensie Comité hebben eind 2007 een consensusrapport gepubliceerd met aanbevelingen in verband met de zelfmeting van de bloeddruk.

Een elektronische bloeddrukmeter met manchet rond de bovenarm
Een eerste belangrijke richtlijn is om uitsluitend een elektronische bloeddrukmeter te gebruiken die de meting verricht via een op te blazen manchet rond de bovenarm. De manchet moet de geschikte maat hebben of aanpasbaar zijn.

• De manchet of cuff is het deel van de bloeddrukmeter dat om de bovenarm geplaatst wordt. De manchetmaat hangt af van de omtrek van de bovenarm. Manchetten komen in 3 maten: small, medium en large. Als u een bovenarmomtrek tussen 22 en 32 cm heeft, gemeten op de biceps (het breedste deel van de bovenarm - niet opspannen tijdens het meten van de omtrek) moet u een medium cuff hebben. Large cuffs zijn geschikt voor mensen met een bovenarmomtrek van meer dan 30cm. Indien de armomtrek minder dan 22cm bedraagt is de small cuffmaat geschikt.

• De voorkeur gaat naar een toestel “met geheugen” (registratie van bloeddrukwaarden met optie afdrukken of overdracht van gegevens). Er bestaan ook toestellen die, eventueel via een speciale app, kunnen aangesloten worden op het internet, een I-Phone of een Als er toch wordt gekozen voor een ander type toestel vanwege de meerkost, is een bloeddrukagenda onmisbaar voor de rapportering.
Elektronische bloeddrukmeters kosten tussen ca 60 en 160 euro.
Bloeddrukmeters worden slechts in enkele gevallen (gedeeltelijk) terugbetaald door de ziekteverzekering (bijvoorbeeld voor chronische nierpatiënten).

• Aangeraden wordt om het aangekochte toestel eerst onder toezicht van een bekwame zorgverstrekker (arts, apotheker,verpleging ….) te gebruiken en daarna thuis. Een controle van de meettechniek door de zorgverstrekker na een bepaalde periode (bv. 1 of 3 maand) is eveneens aangewezen.

• De toestellen moeten goed onderhouden en regelmatig (minstens om de 2 jaar) gecontroleerd worden.

• Pols- of vingerbloeddrukmeters worden afgeraden. Belangrijkste nadeel van de polsbloeddrukmeter is dat de meters erg gevoelig zijn voor beweging en tijdens de meting vaak niet op harthoogte worden gehouden, waardoor de meting niet betrouwbaar is. Bloeddrukmeters met een manchet aan de bovenarm hebben dit probleem niet. Vingerbloeddrukmeters worden afgeraden omdat de gemeten waarden niet in verhouding staan tot de metingen ter hoogte van de bovenarm.

Koop een gevalideerde bloeddrukmeter
Er zijn enorm veel elektronische bloeddrukmeters op de markt. Niet alle bloeddrukmeters zijn van dezelfde kwaliteit, er zijn er zelfs veel van erg bedenkelijke kwaliteit, zo bleek recent nog uit een onderzoek in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.

Om een onderscheid te maken tussen de goede en minder goede bloeddrukmeters hebben verschillende onafhankelijke verenigingen van artsen en hypertensiespecialisten een protocol opgesteld voor het testen van de kwaliteit van bloeddrukmeters. Het is sterk aan te raden om voor de aanschaf van een bloeddrukmeter na te gaan of deze 'klinisch gevalideerd' is en niet enkel 'klinisch getest'. De European Society of Hypertension (ESH), de British Hypertension Society (BHS) en het Agence Française de sécurité sanitaire des produits de santé (Afssaps) stellen lijsten voor van klinisch gevalideerde toestellen volgens de protocollen van de Association for the Advancement of Medical Instrumentation (AAMI), de BHS en/of het International Protocol van de werkgroep bloeddrukmonitoring van de ESH.
Vraag daarover raad aan uw arts of apotheker.

Deze lijsten van gevalideerde toestellen zijn te vinden op het internet:
www.dableducational.org
www.automesure.com/Pages/tensiometre.htm
www.bhsoc.org/bp-monitors/bp-monitors/

Volgende bloeddrukmeters die in België verkrijgbaar zijn, met een op te blazen manchet om de bovenarm, zijn internationaal gevalideerd (status oktober 2013)

Hoe meten?

Lees de gebruiksaanwijzing goed en neem het apparaat de eerste keer mee naar uw (huis)arts.
• Vermijd meting van uw bloeddruk:
- net nadat u bent opgestaan
- onmiddellijk na de maaltijd
- net voor het slapengaan
- na inspanningen en stress.

• Neem minstens 5 minuten rust voor u de bloeddruk meet, zonder te praten of te bewegen;

• Drink vlak voor het bloeddruk meten geen cafeïnehoudende dranken en rook niet;

• Ga zitten, arm steunend op de tafel, benen niet gekruist, voeten plat op de grond;

• Meet op ontblote bovenarm en zorg dat kleding niet knelt;

• Meestal wordt omwille van het gemak de linkerarm aangeraden. Beter is om de arm waar de hoogste bloeddruk wordt gemeten te gebruiken.

• Plaats de manchet op de arm met de buis tussen midden- en ringvinger. De manchet moet 1 à 2 cm verwijderd zijn van de elleboogplooi en u moet met uw vinger onder de manchet kunnen als deze geplaatst is;

• Beweeg en praat niet tijdens het meten van de bloeddruk;

• Meet de bloeddruk na 2 minuten nogmaals;

• Noteer de dag, het tijdstip, de boven- en de onderdruk op een lijst of in een bloeddrukdagboek, of registreer deze gegevens in het geheugen van het apparaat.

Hoe vaak meten?

Dat is afhankelijk van de bedoeling en de precieze aard van de verhoogde bloeddruk. Bespreek de frequentie met uw arts.
Volgend schema wordt vaak aangeraden:

• Aanvangs- of oefenfase (week 1)

2 metingen ‘s morgens en 2 metingen ’s avonds (drie metingen in geval van belangrijke afwijkingen tussen de eerste twee) op vooraf bepaalde tijdstippen (bv. tussen 6 uur en 9 uur en tussen 18 uur en 21 uur) gedurende 7 dagen. Het is aangeraden om de zelfmeting vóór de maaltijd of drie uur erna uit te voeren. Het gemiddelde van de metingen wordt als referentie gebruikt voor de opvolgperiode. De metingen van de eerste dag worden niet weerhouden bij het berekenen van het gemiddelde (bv angstverschijnsel tijdens het aanleerproces). Voor het gemiddelde worden alle geldige eerste waarden van elke meeting zonder selectie weerhouden (na uitsluiting van de eerste dag) met een minimum van 12 metingen over 7 dagen.

Bespreek de bij deze eerste oefening zelf gemeten waarden met uw huisarts. Als het meten gelukt is en de gemiddelde bloeddrukwaarde is goed, dan kunt u afspreken dat u de bloeddruk voortaan zelf controleert

• Behandelings- en opvolgingsfase:
- De metingen gebeuren volgens hetzelfde ritme als tijdens de aanvangsfase, met dien verstande dat de eerste meting moet gebeuren vóór de inname van een antihypertensivum. Wanneer het behandelingsschema wijzigt, wordt het gemiddelde van de bloeddrukwaarden, genomen over 2 weken, gebruikt om het effect van de wijziging te beoordelen.
- Als de bloeddruk onder controle is, is het aangewezen om de zelfmeting wekelijks gedurende één dag verder te zetten. De frequentie kan verhoogd worden als de arts een slechte therapietrouw of een resistente hypertensie vermoedt.

• Observatiefase op lange termijn:
Voor de observatie op lange termijn moet u elke drie maanden gedurende één week uw bloeddruk meten.
Heeft u het idee dat uw medicijnen niet goed werken of wilt u bekijken of uw medicijnen moeten worden aangepast, maak dan een afspraak met uw arts.

Eén keer per jaar maakt u een afspraak om alle risicofactoren voor hart- vaatziekten nog eens met uw huisarts te bespreken.
Neem ook uw bloeddrukmeter mee naar uw arts om te vergelijken of de resultaten van de metingen met elkaar overeenkomen, het is namelijk belangrijk dat arts en patiënt over dezelfde getallen praten.

www.domusmedica.be/documentatie/richtlijnen/overzicht/hypertensie-horizontaalmenu-384.html

www.belhypcom.be/nl/index2_nl.html

www.bloeddrukmeter.be www.thuisarts.nl/hoge-bloeddruk/ik-wil-zelf-thuis-bloeddruk-meten

www.hypertension-online.com/

www.automesure.com/Pages/tension.htm