nieuws
Minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) waarschuwt voor de gezondheidsrisico's van hoogspanningslijnen.
“Er bestaat geen “bewezen” oorzakelijk verband tussen de aanwezigheid van hoogspanningslijnen en de gezondheid van de omwonenden,” aldus Vlaams Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen. “Wel bestaan er statistische en andere “aanwijzingen” dat de magneetvelden van bovengrondse hoogspanningslijnen van invloed kunnen zijn op de gezondheid van kinderen, meer bepaald op het voorkomen van leukemie.” Concreet houden wetenschappers rekening met de mogelijkheid van één tot twee kinderen met leukemie in een periode van twee jaar, in Vlaanderen, veroorzaakt door deze niet-ioniserende straling. De Wereldgezondheidsorganisatie en andere wetenschappelijke organisaties raden derhalve aan de blootstelling van kinderen aan magnetische straling die zich ontwikkelt rond hoogspanningskabels zoveel mogelijk te verminderen. Kinderen zijn hier gevoeliger voor dan volwassenen.
Hoogspanningslijnen veroorzaken elektrische velden en magnetische velden. De sterkste velden vindt men onder het transportnet, dat werkt op een hoogspanning van 70, 150, 220 en 380 kilovolt (kV). Onderstaande tabel geeft het magnetisch veld weer (in µT) onder verschillende soorten hoogspanningslijnen. Als je dus dicht bij een hoogspanningslijn woont, kan je blootgesteld worden aan een elektromagnetisch veld. De metingen die hier worden weergegeven, zijn in open lucht uitgevoerd. Binnenshuis zullen de waarden lager zijn.
Magnetisch veld (in µT) afhankelijk van het luchtlijntype en de afstand tot de hoogspanningslijn.
Om een idee te geven van het verloop van het magnetisch veld in functie van de afstand tot een elektriciteitscabine vind je hierbij de sterkte van het magnetisch veld dat gemeten werd op verschillende afstanden van een 10 000 V cabine.
Laag frequente elektromagnetische straling kan je lichaam binnendringen en kan energie aan lichaamsweefsels toevoegen. Die energie wordt omgezet in warmte.
Het Internationaal Centrum voor Kankeronderzoek (IARC) klasseerde het ELF elektromagnetisch veld (+extreem lage frequentie) als “mogelijk kankerverwekkend voor de mens”. Deze beslissing is gebaseerd op onderzoek dat aantoonde dat kinderen die langdurig blootgesteld worden aan een magnetisch veld tussen 0,2 en 0,5 µT een verhoogd risico op leukemie zouden lopen. Dit verhoogd risico komt overeen met een relatief risico van 2. Dit wil zeggen dat kinderen die blootgesteld zijn aan 0,4 µT of meer, 2 maal zoveel kans hebben om leukemie te ontwikkelen. Dit betekent voor Vlaanderen dat er ongeveer 1 geval van leukemie per 2 jaar wordt veroorzaakt door blootstelling aan het magnetisch veld van hoogspanningslijnen.
Om die reden wordt tegenwoordig arbitrair de 0,4 µT contour vaak gebruikt ter beoordeling of blootstelling aan een magnetisch veld als risicovol kan beschouwd worden.
Om van een oorzakelijk verband te kunnen spreken, moet echter ook het biologisch mechanisme gekend zijn. Tot op heden is men er niet in geslaagd om via labo-onderzoek een mechanisme te bepalen dat een verklaring geeft voor het hogere risico op leukemie bij een blootstelling aan een magnetisch veld. Het ontbreken van die verklaring verzwakt de overtuiging dat de magnetische velden verantwoordelijk zijn voor de leukemie gevallen, maar kan die overtuiging ook niet helemaal weerleggen.
Hoogspanningslijnen en transformatorcabines kunnen ook zorgen voor extralaagfrequent geluid. Dit is geluid dat niet voor iedereen waarneembaar of storend is. Naarmate men ouder wordt, is men gevoeliger voor dit soort geluid. In sommige gevallen kan dit als onverdraaglijk ervaren worden.
Extralaagfrequent geluid kan VAD (Vibro Acoustic Disease) veroorzaken, dit is een ziektebeeld waarbij vooral het cardiovasculair systeem wordt aangetast. Naast dit direct effect kan extralaagfrequent geluid ook voor indirecte effecten zorgen zoals slaapstoornissen en stress.
De Wereldgezondheidsorganisatie raadt aan het ‘prudent avoidance’ principe te hanteren. Dat komt er op neer dat er geen drastische maatregelen genomen worden, maar dat op vrijwillige basis gestreefd kan worden naar een verlaging van het hypothetisch risico door, waar mogelijk, de blootstelling te verlagen.
Zijn er normen om je gezondheid te beschermen?
• ICNIRP (Internationale Commissie voor de Bescherming tegen Niet-Ioniserende Straling):
100 µT voor blootstelling van de algemene bevolking
500 µT voor blootstelling van de beroepsbevolking
• Binnenmilieubesluit (BS 19/10/’04)
0,2 µT: richtwaarde voor straling in het binnenmilieu
10 µT: interventiewaarde voor straling in het binnenmilieu
• Epidemiologische drempelwaarde:
0,2 – 0,5 µT (meer voorkomen van leukemie bij kinderen – voor meer uitleg zie boven)
Meer info: www.gezondheidenmilieu.be
 |
 |
