CO-vergiftiging: moet je een CO-melder plaatsen?
In dit artikel
CO-vergiftiging: moet je een CO-melder plaatsen?
dossier
CO of koolstofmonoxide is een gas zonder geur, kleur of smaak, dat niet irriterend is. Het kan dus niet waargenomen worden door de mens. Elk jaar sterven in België ongeveer 60 mensen door CO-vergiftiging en worden duizend slachtoffers in het ziekenhuis opgenomen na koolstofmonoxide-vergiftiging. Vaak is er sprake van een defect in (de afvoer van) verwarmings- of warmwaterapparatuur, zoals kachel, open haard, geiser, cv of combiketel.
Lees ook: 8 tips om CO-vergiftiging te voorkomen
Waarom een CO-melder?
Een CO-detector of CO-melder heeft als doel de CO-concentratie in de lucht te volgen en een alarmsignaal te geven, wanneer de CO-concentratie een bepaalde drempel gedurende een bepaalde tijd overschrijdt. De ernst van een vergiftiging door koolstofmonoxide wordt immers bepaald door de concentratie CO in de lucht en de duur van de blootstelling.
Lees ook: Waarom beter geen CO-detector plaatsen?
Hoe werkt een CO-melder?
Steeds meer instanties, zoals de Belgische en Nederlandse Stichting tegen Brandwonden en de Nederlandse Brandweer raden intussen de installatie van een CO-melder aan. Sommige Vlaamse gemeenten subsidiëren sinds kort zelfs de installatie van een CO-melder. De voorwaarde is wel dat het toestel aan de norm NBN EN 50291 voldoet en CE-gemarkeerd is. De premie kan maar één keer in tien jaar worden aangevraagd.
De sensor van een koolmonoxidemelder bestaat uit een gel. In deze gel zit onder andere zwavelzuur als elektrolyt. Als de sensor in de koolmonoxidemelder wordt blootgesteld aan hogere concentraties koolmonoxide dan normaal in een huishouden voorkomt, begint een chemische reactie. Deze reactie triggert het alarm en dat is voor jou het signaal om direct alle deuren en ramen open te zetten, de verbrandingstoestellen uit te schakelen en/of de gaskraan dicht te draaien en het pan te verlaten tot de hulpdiensten zijn gearriveerd. Vaak verdwijnt koolmonoxide vrij snel als de woning of het pand goed geventileerd wordt.
Een koolmonoxidemelder moet niet gezien worden als een vervanging van de andere preventieve maatregelen (zoals verluchten, jaarlijkse nakijken van de schoorstenen, veilige installatie en regelmatige controle van een verbrandingstoestel…), maar zo'n melder kan wel levensbedreigende situaties voorkomen. Het plaatsen van CO-detectoren neemt de oorzaak van de CO-productie niet weg en kan deze dus ook niet voorkomen.
Lees ook: Rookmelders zijn verplicht: hoe en waar moet je ze installeren?
Waar plaats je een CO-melder?
Je plaatst een CO-detector het best in elke ruimte waarin een verbrandingstoestel en/of schoorsteen aanwezig is. Sommige fabrikanten raden aan om hun toestel aan de muur te bevestigen op anderhalve meter hoogte. Aan het plafond is de CO-concentratie echter het hoogst, dus hang je ze best zo hoog mogelijk, al moet het meldingslampje wel steeds zichtbaar blijven. Hang ze niet vlak naast een deur, venster of andere ventilatiebronnen, en ook niet net boven een verbrandingstoestel. De brandweer geeft als advies om deze melders 30 cm van een muur en een raam en ongeveer 1 tot 3 meter van een verbrandingstoestel te plaatsen.
Wil je extra CO-melders plaatsen in kamers en ruimtes waar geen verbrandingstoestellen staan? Dan is het advies om de melders op ademhoogte te plaatsen. In een slaapkamer is dit dus op de hoogte waar het hoofd op een kussen ligt en in een woonkamer kan het de zithoogte zijn als je op de bank plaatsneemt.
Lees ook: De zichtbare en onzichtbare gevaren van vuurkorven
Waarop letten bij aankoop van een CO-melder?
- Koop alleen een koolmonoxidemelder die de norm NBN EN 50291 en een CE-label op de verpakking heeft staan. Dit betekent dat hij aan de technische eisen in deze norm voldoet. Een dergelijk toestel koop je vanaf 30 euro.
- Koop bij voorkeur een CO-melder die 5 tot 10 jaar lang meegaat. Op de melder moet een stickertje zitten met een jaartal tot wanneer deze te gebruiken is. Vervang de melder in dat jaar door een nieuwe. Het verdient ook aanbeveling om bij de aankoop naar dit stickertje te kijken. Als de melder bijvoorbeeld al een jaar eerder gefabriceerd is, dan is er al een jaar verbruikt van de totale tijd dat je de melder kunt gebruiken.
- Plaats zeker geen combinatiemelder (CO-detector + rookmelder). Vermits rook stijgt moet een rookmelder tegen het plafond worden gehangen. Vermits CO gas zich vermengt met de lucht en voortbeweegt met de luchtstroom, moet de CO melder het best gehangen worden op ongeveer op 1,50 m hoog. Een combinatie van rookmelder met CO-melder kan dus nooit optimaal functioneren.
Onderhoud van een CO-melder
- Controleer regelmatig de goede werking van een CO-melder volgens specificaties van de leverancier.
- CO-melders moeten na een aantal jaren worden vervangen. Zet bij plaatsing de plaatsingsdatum en de vervangdatum met watervaste stift op de voorzijde.
- De CO-melder is voorzien van een 9 Volt batterij die een levensduur heeft van minimaal 5 jaar onder normale omstandigheden. Er zijn ook toestellen die je kan aansluiten op de netstroom.
- Het is wenselijk de melder wekelijks te testen door middel van de pauze-/testknop en een evacuatieplan uit te stippelen.
Lees ook: 25 tips voor veilig stoken in open haard en houtkachel
Bronnen:
Laatst bijgewerkt: december 2023
Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.
