mijn-verhaal
Sinds 1 februari gaan duizenden mensen opnieuw de uitdaging aan om een maand geen druppel alcohol te drinken. Iedere enthousiaste ‘pop up geheelonthouder’ die meedoet aan Tournée Minérale heeft daar zo zijn eigen reden voor: uit solidariteit, om het kankerfonds te steunen, om gezondheidsredenen …
Maar er zijn in ons land ook duizenden mensen die definitief de stop in de fles hebben geduwd. Die alcohol voor eens en voor altijd hebben afgezworen omdat ze eraan verslaafd waren geraakt.
Meestal is dat een moeizaam en slopend proces, met veel vallen en opstaan, al dan niet met een happy end.
We spraken met twee lotgenoten die de alcoholduvel definitief de baas zijn geworden en die hun leven weer op de rails hebben gezet. Vandaag brengen we het verhaal van M., donderdag maken we je graag deelgenoot van de positieve ervaringen van E.
Wanneer ontdekte je dat je een alcoholprobleem had? Wanneer geef je dat toe aan anderen en aan jezelf?
M: Het hangt uiteraard af van persoon tot persoon, maar ik vind dat het problematisch wordt wanneer je alle dagen alcohol nodig hebt en er ook afhankelijk van wordt. Bijvoorbeeld als een glas wijn of porto het eerste is waaraan je ’s morgens denkt na het opstaan. Ervoor (voor mijn verslaving) was ik gewoon een gelegenheidsdrinker zoals zoveel mensen, niets aan de hand. Maar op een bepaald moment in mijn leven kreeg ik te kampen met persoonlijke problemen en toen ben ik gevlucht. Ik heb mijn toevlucht gezocht in alcohol. Ik dacht dat ik mij daardoor beter zou voelen, dat ik mij daarmee kon wapenen tegen negativiteit en ook de confrontaties in mijn gezin beter zou aankunnen. Maar in plaats van beter voelde ik mij slechter, steeds maar slechter en slechter. De euforie die je in de roes ervaart, is slechts een momentopname, want 's anderendaags zijn de zorgen daar terug en zijn ze nog veel groter. Na verloop van tijd drink je dan omdat je je slecht voelt en je zoekt ook telkens een reden om het te rechtvaardigen: valt er iets te vieren, daar moet op gedronken worden. Is er slecht nieuws, dat moet worden doorgespoeld met een paar glazen.
Op de duur begin je domme dingen te doen, zoals bijvoorbeeld autorijden (wat op zich al ongeoorloofd is als je te veel gedronken hebt) met de handrem op en het pas merken door de verbrande geur. Je wordt een gevaar op de weg, je speelt met vuur.
Eigenlijk weet je zelf wel vrij snel dat je een probleem bent, dat je te veel drinkt, maar je wilt en kunt het niet meteen toegeven: noch aan jezelf, noch aan je omgeving. Je ogen gaan pas helemaal open als het niet lukt om te stoppen wanneer je dat uiteindelijk zelf zou willen.
Ik heb tientallen keren beloofd aan mijn kinderen dat ik zou stoppen … tot ze mij weer betrapten. En je wilt natuurlijk niet betrapt worden want dat is zeer pijnlijk. Daarom zijn de twee kernwoorden in het leven van een alcoholieker ‘liegen en bedriegen’. Je zit gevangen in je eigen net van leugens. Je bent niet meer eerlijk tegen je gezin/familie/vrienden, want je wilt in geen geval toegeven dat je gedronken hebt. Je moet inventief zijn, van alles en nog wat verzinnen om aan drank te geraken en ongemerkt te drinken. Je moet ook alle dagen aan geld geraken zonder dat je gezin het in de gaten heeft. Ik was een thuisdrinker en kon het daardoor gemakkelijk verbergen voor de buitenwereld. Iemand die in het openbaar drinkt, op café bijvoorbeeld, die heeft het veel moeilijker om de schijn hoog te houden.
Wat doet je finaal dan toch de stap zetten om er iets aan te doen? Heeft dat lang geduurd?
M: Er is sowieso een barrière om naar een hulpgroep, zoals bijvoorbeeld AA (Anonieme Alcoholisten), te stappen omdat alcoholisme in onze maatschappij nog te veel met marginaliteit wordt geassocieerd. Heel veel mensen denken nog altijd dat ‘een alcoholieker’ iemand is die in de goot ligt, die aan lager wal is geraakt. Naar mijn ervaring is dat het beeld dat de meeste mensen zich vormen rond een alcoholverslaafde. En als je dan zelf een drankprobleem hebt, wil je je niet met dat beeld vereenzelvigen. Je bent ervan overtuigd dat een echte ‘alcoholverslaving’ van een heel ander kaliber is, dat het zich in de zelfkant van de maatschappij situeert. Dan denk je: dat ben ik niet, zo laag ben ik niet gevallen, zo ver zit ik niet, en dus heb ik niet echt een probleem. Natuurlijk maak je daarmee jezelf blaasjes wijs.
Maar ‘alcoholist’ is helemaal geen synoniem voor ‘marginaal’, dat merk je als je naar de AA toe stapt.
Dat verkeerde beeld over ‘alcoholverslaving’ vormt dus al een eerste drempel om de stap te zetten en om jezelf met het predikaat van alcoholverslaafde te bestempelen. Veel AA-leden zijn dan ook verbaasd bij de kennismaking met hun lotgenoten tijdens de eerste vergadering. Ze schrikken ervan dat er een mooi en deftig publiek aanwezig is.
Wanneer je het beu wordt om te liegen en te bedriegen en finaal uiteindelijk toegeeft dat je een probleem hebt, dan ben je klaar om er iets aan te doen. Bij mij is dat vrij snel gegaan. Ik heb na drie jaar al de stap gezet. Op een bepaald moment heb ik gewoon mijn gsm genomen en gebeld naar E. om mee te gaan naar de AA.
Wat heb je ervaren als de grootste struikelblok bij de omschakeling naar alcoholvrij?
M: de maatschappij, onze leefwereld, snapt niet altijd waarom iemand geen alcohol drinkt, accepteert het soms moeilijk. Het is niet ongebruikelijk dat iemand in een gezelschap vraagt: ‘Geen glaasje drinken? En waarom niet?’ Dat maakt het soms moeilijk.
Daarom is het belangrijk dat je van in het begin leert zeggen dat je niet meer drinkt, dat je ervoor uitkomt. Dan snappen de mensen dat wel. Het heeft geen zin om de ware reden te verbergen door een excuus te verzinnen (bijvoorbeeld zeggen dat je medicatie moet innemen en daarom geen alcohol mag drinken).
Een struikelblok om er definitief een punt achter te zetten, was voor mij het idee dat ik niets meer mocht drinken. Aanvankelijk had ik dan ook andere plannen. Ik ging initieel naar AA met in mijn achterhoofd de intentie om voortaan ‘matig en beheerst’ te drinken. Eén glaasje bij gelegenheid zal wel geen kwaad kunnen, dacht ik … maar zo werkt het niet. Zeven maanden heb ik geen druppel alcohol gedronken, maar op een bepaald moment had ik dan toch een glaasje nodig omdat ik mij niet goed voelde. Dat ene glaasje werd finaal een hele fles en dat heeft er dus toe geleid dat ik begin vorig jaar (in januari 2017) hervallen ben. De dag erna heb ik besloten om nooit meer een druppel alcohol te drinken, want toen was de WIL er om ECHT HELEMAAL te stoppen. Sindsdien ben ik eerlijk en gelukkig nuchter.
Bij AA zijn er veel mensen die in het begin worstelen met die kwestie en die vragen: ‘Mogen wij nu echt niets meer drinken?’ Wel, zolang je dat niet zelf wilt lukt dat ook niet. Bij sommige mensen duurt het 2 tot 3 jaar vooraleer ze tijdens een bijeenkomst van AA zelf willen toegeven dat ze alcoholist zijn. Dat zijn dan ook de personen die af en toe eens hervallen. Alleen wie echt toegeeft dat hij/zij een probleem heeft en beslist om niets meer te drinken, slaagt erin om nuchter te blijven.
Sinds ik beslist heb om nuchter te blijven, heb ik eigenlijk nooit meer aan alcohol gedacht. Dat is omdat ik gewapend ben en omringd ben door de AA vereniging. En vooral omdat ik niet meer wil drinken. Eén glaasje alcohol kunnen drinken, dat klinkt zalig, maar het is niet (meer) voor mij weggelegd.
Hoe heeft de aanpak van je drankprobleem je leven veranderd?
M: In het begin is het moeilijk om uit te leggen aan je gezin en je omgeving dat het je ernst is. Je botst op ongeloof, ze denken dat je voor de zoveelste keer nog maar eens zult falen en dat het je niet zal lukken om te stoppen met alcohol. Maar doordat je positief ingrijpt in je leven en omdat je beetje bij beetje verandert, komt het vertrouwen van je kinderen stilaan terug. Je krijgt op de duur zelfs complimentjes dat je het goed doet. Je wordt aangemoedigd om verder te doen op die manier.
Ik mag nu zelfs op mijn kleinkinderen passen, wat vroeger uit den boze was. Een oma die af en toe eens beneveld is, dat wilden mijn kinderen natuurlijk niet. Dat vertrouwen moet stap voor stap groeien en aangezien ik nog maar een jaar nuchter ben, moet het nog veel groeien. Ik ben ervan overtuigd dat er voor mij nog veel moois in de pipeline zit. Als je nuchter blijft en als je jezelf bewijst, dan komt zowel het vertrouwen als het respect terug.
Ik kan mij niet inbeelden dat ik nu nog een glas alcohol zou drinken, als ik zie wat ik dan allemaal zou verliezen!
Er verandert ook heel veel voor de mensen die met jou ‘moesten’ samenleven. Zij hebben het ook niet gemakkelijk wanneer hun partner/mama een drankprobleem heeft. Dat is niet te onderschatten. Als je verslaafd bent aan tabak, schaad je alleen je eigen gezondheid (op voorwaarde dat je niet rookt in het bijzijn van anderen uiteraard). Met een drankprobleem maak je jezelf kapot, maar ook je dichte omgeving.
Waarschijnlijk komt er af en toe nog wel eens een verleiding om alcohol te drinken. Wat zijn de moeilijkste momenten en hoe wapen je je tegen dergelijke prikkels?
M: Veel lotgenoten ervaren het als gevaarlijk om te drinken uit een mooi glas dat met alcohol wordt geassocieerd. Het gaat dus niet alleen om de inhoud maar ook om het glas. En dat geldt ook voor mij. Ik ben altijd op mijn hoede. In een klein gezelschap kan ik bijvoorbeeld wel een mocktail of een cava zonder alcohol drinken, maar het hoeft niet voor mij. Ik zal het nooit zelf bestellen en zeker niet riskeren om het te drinken op een feest uit schrik dat ik een ‘verkeerd’ glas zou vastnemen. Alcoholvrije wijn of bier of een mocktail zijn ideaal voor iemand die geen drankprobleem heeft maar even het drinken ‘on hold’ wil zetten.
Zoals ik al zei: Wanneer je drinkt uit een glas dat normaal voor alcohol is bestemd, is de kans ook groot dat je een verkeerd glas vastneemt.
Het heeft trouwens ook geen zin om te verbergen dat je nuchter wilt blijven. De dag dat je ervoor uitkomt, wordt alles veel minder gecompliceerd. Je hoeft het niet te verdoezelen of er beschaamd over te zijn, integendeel.
Sinds mijn nuchtere start (na mijn herval vorig jaar) heb ik geen zin meer gehad in alcohol. Ik heb geen alcohol meer nodig en wil ook niets drinken dat eraan gelinkt wordt. Mijn problemen zijn daarom niet weg, maar het is een feit dat ik niet meer meteen aan alcohol denk als ik een probleem heb.
Voor mij moet niemand ook laten om iets alcoholisch te drinken in mijn gezelschap, ik heb daar absoluut geen moeite mee.
Welke rol speelt je omgeving daarbij en wat kunnen zij doen om jou te helpen?
M: Mijn kinderen drinken bij mij thuis geen alcohol uit resepct voor mij, maar voor mij hoeven ze dat niet te doen. Zij kunnen mij trouwens toch niet helpen, want stoppen met drinken, dat moet je voor jezelf doen, niet voor iemand anders.
Als er mensen op bezoek komen en alcohol meebrengen voor zichzelf, heb ik daar geen bezwaar tegen op voorwaarde ze de lege flessen weer meenemen. Ik wil niet in de verleiding gebracht worden, want ik was een thuisdrinker.
De enigen die je kunnen helpen zijn lotgenoten zoals de leden van AA bijvoorbeeld. Het werkt zoals in de psychiatrie, zoals bij de Weight Watchers als je wil: de verhalen van anderen die in een gelijkaardige situatie beland zijn, sterken je.
De grootste hulp die je kunt krijgen, is het vertrouwen van je omgeving. Dat maakt je sterker, maar je moet het natuurlijk nog altijd zelf doen. In het begin kon mijn familie mij niet helpen, omdat een ‘buitenstaander’ niet weet hoe die ziekte in mekaar zit, niet beseft wat alcoholisme is. Alleen iemand die zelf in die situatie zit, kan op dat moment soelaas bieden.
Welke rol heeft de AA vereniging gespeeld en hoe werkt die gemeenschap?
M: Voor mij is AA zeer belangrijk, ik ga nu ongeveer een jaar naar de wekelijkse vergadering.
Telkens als er nieuwe mensen komen, word ik geconfronteerd met mijn eigen ‘ex-situatie’, met hoe het vroeger was. Ondertussen kan ik nu ook al mijn zegje doen en aan die mensen mijn ervaringen meegeven en dat geeft mij veel kracht. Ik kan hen geruststellen met mijn verhaal en uitleggen dat ik was zoals zij en dat ik het ook zo moeilijk had. Het doet goed om andere mensen te kunnen helpen, omdat je uit ervaring weet hoe pijnlijk het is om voor de eerste keer naar AA te gaan, hoe vreselijk het voelt om door die deur te stappen en je daar neer te zetten. Gelukkig had ik E. mee om mij te steunen.
AA is ook leren dat je anderen nodig hebt om je probleem op te lossen want alleen kan je het niet.
In het begin had ik er ook heel veel moeite mee dat mijn gezin mij niet geloofde en dat ze ook niet IN mij geloofden. Toen ik ’s zomers een ijskoude cappuccino dronk op een parking, in de auto, werd mijn gezin al meteen gealarmeerd dat ik weer stiekem aan het drinken was, hoewel dat helemaal niet het geval was! En mijn gezin geloofde de ‘tipgever’ in plaats van mij, wat zeer pijnlijk was. Ik wist natuurlijk wel beter, maar leg het dan maar eens uit.
Nu besef ik uiteraard dat het normaal was dat ze wantrouwig waren en mij niet geloofden.
Dat was voor mij een zeer moeilijke periode waar ik mij moest doorheen worstelen. Maar ik geloofde ook rotsvast dat mijn overtuiging om helemaal te stoppen finaal wel zijn vruchten zou afwerpen.
Wat is jouw gouden advies voor mensen die een drankprobleem hebben. Hoe zou je ze motiveren om er iets aan te doen?
M. Alleen iemand die zelf om hulp vraagt, kunnen wij motiveren. We doen dat door onze ervaringen mee te geven en een luisterend oor te bieden. We kunnen niet zelf toestappen naar iemand die een alcoholprobleem heeft en vragen om er even over te praten. Er moet een hulpkreet zijn: ‘Ik drink te veel, wat kan ik daaraan doen?’
Mijn advies is gewoon: als je denkt dat je een alcoholprobleem hebt of als iemand uit je naaste omgeving dat vindt, zoek dan zo snel mogelijk hulp en daarvoor is AA de ideale partner. Als je dat echt wilt, kun je je leven veranderen, maar dat kan je niet alleen aan.
Donderdag volgt het verhaal van E.
 |
 |
