Je kind heeft rode vlekjes: wat moet je doen?

dossier

Bijna alle kinderen krijgen wel eens rode vlekjes of blaasjes. Die zijn meestal het gevolg van een zogenaamde kinderziekte. Dat zijn infecties die vooral op jonge leeftijd voorkomen, vaak als het kindje voor het eerst naar de crêche of de kleuterklas gaat. Meestal gaat het dan om waterpokken, de vijfde of zesde ziekte, of roodvonk

De meeste kinderziekten zijn vrij onschuldig en gaan na enkele dagen vanzelf over. Van roodvonk, rode hond (rubella), mazelen en waterpokken (varicella) kan je kindje wel erg ziek zijn en hoge koorts maken. Ook kunnen in zeldzame gevallen blijvende letsels ontstaan. Meningokokkenziekte is levensbedreigend.

Lees ook: Kinderziekten en hun symptomen

Gelukkig kan je je baby tegen de meeste van deze ziekten gratis laten vaccineren door Kind&Gezin of door de huisarts. Als je kind gevaccineerd is of een kinderziekte heeft doorgemaakt, is het immuun. Het kan die ziekte dus niet meer krijgen.

Huiduitslag is niet altijd het gevolg van een kinderziekte. Het kan ook om een allergische reactie gaan. Een andere (zeldzame) oorzaak van huiduitslag is de ziekte van Henoch Schönlein.

Lees ook: Hoe kan je online je vaccinatiegegevens bekijken?

1. Waterpokken (Varicella)

Getty_windpokken_waterpokken_2023.jpg

© Getty Images / windpokken

Bijna iedereen krijgt als kind waterpokken, meestal in de winter of de vroege lente. Bij een kind zijn de verschijnselen meestal vrij licht: koorts, hoofdpijn, en huiduitslag op de romp die zich verspreidt naar het gezicht en de hoofdhuid. De plekjes ontwikkelen zich tot duidelijk zichtbare blaasjes, die vervolgens uitdrogen en korstjes vormen. Gedurende de eerste dagen komt de huidslag in drie tot vier 'golven' op. De blaasjes kunnen erg jeuken, maar als het kind ze niet openkrabt, vallen de korstjes later af zonder littekens achter te laten. Bij gezonde kinderen kan worden volstaan met bestrijding van de jeuk. Dat is belangrijk om te voorkomen dat kinderen de blaasjes openkrabben en zo littekens veroorzaken. Houd de nagels schoon en kort en zorg dat je kind zich niet krabt. 
Waterpokken zijn vooral gevaarlijk voor pasgeborenen wanneer hun moeder in de periode rond de bevalling de ziekte zou krijgen. De pasgeborene kan dan levensgevaarlijk ziek worden. Een directe ziekenhuisopname en een dringende behandeling zijn dan aangewezen. 

Lees ook: Varicella of windpokken: symptomen en behandeling

2. Rodehond (Rubella)

Getty_rubeole_rubella_2023.jpg

© Getty Images / rubella of rodehond

Rodehond begint vaak met een verkoudheid. De symptomen die twee tot drie weken na de besmetting optreden zijn onder meer plotseling opkomende uitslag, eerst in het gezicht, later over het hele lichaam. De vlekjes hebben een bleekroze kleur en jeuken niet. Het kan gepaard gaan met koorts, gezwollen klieren, pijn en zwellingen in de gewrichten (artritis) en oogbindvliesontsteking (conjunctivitis).

De vlekjes verdwijnen na enkele dagen spontaan en er treedt zelden hoge koorts op.
Rodehond is doorgaans niet ernstig voor kinderen, maar kan wel gevaarlijk zijn voor volwassenen. Vrouwen die in de eerste maanden van hun zwangerschap met rodehond besmet worden, hebben een grote kans op een miskraam of een baby met aangeboren afwijkingen.
Er bestaat een vaccin tegen rodehond, gecombineerd met een vaccin tegen mazelen en bof. Het vaccinatieschema omvat een dosis drievoudig vaccin op de leeftijd van 12 maanden. Op de leeftijd van 10 jaar moet een tweede dosis vaccin toegediend worden.
Vrouwen in de eerste helft van de zwangerschap die niet tegen rode hond zijn ingeënt en de ziekte niet hebben doorgemaakt, krijgen het advies bij een mogelijke besmetting direct met de huisarts contact op te nemen. 

Lees ook: Rodehond of rubella: symptomen, verloop en behandeling

3. Mazelen

123_baby_mazelen_ziek_2019.jpg

© Getty Images / mazelen

De symptomen lijken op die van een zware verkoudheid: een loopneus, hoesten, niezen, ontstoken ogen, zere keel en hoge koorts (tot 40 °C). Rond de derde dag gaat de temperatuur van je kind omlaag en verschijnen er kleine witte, op zoutkorreltjes lijkende vlekjes in de mond. Op de vierde of vijfde dag verschijnt de eerste huiduitslag. Eerst in de vorm van kleine, iets opgezette rode vlekjes op het voorhoofd en achter de oren. Deze vlekjes verspreiden zich geleidelijk aan over de rest van het lichaam, behalve over de armen en benen. Naarmate de uitslag zich verder verspreidt, worden de vlekjes groter en vloeien ze in elkaar over. Rond de zesde dag begint de uitslag af te nemen. Na een week zijn alle symptomen meestal verdwenen. 

In ons land worden alle baby's op de leeftijd van 12 maanden gratis gevaccineerd tegen mazelen (samen met rode hond en bof). Op de leeftijd van 10 jaar moet een tweede dosis vaccin toegediend worden. Desondanks treden er nog geregeld kleine epidemies op, waarbij meestal niet-gevaccineerde kinderen besmet worden. 

Lees ook: Hoe herken je mazelen en wat als je in contact komt?

4. Vijfde ziekte (Erythema infectiosum of Parvo B19)

Getty_cinquieme_maladie_vijfde_ziekte2023.jpg

© Getty Images / De uitslag van de ziekte van Vijfde wordt gekenmerkt door rode wangen met een paar lichtrode vlekken op het lichaam

De vijfde ziekte komt vooral voor bij kinderen van 4 tot 10 jaar, meestal in het voorjaar of de vroege zomer. Het kind krijgt rode wangen met grillige, rozerode vlekjes. De uitslag breidt zich uit naar romp, billen, armen en benen. De vlekjes vloeien samen tot grotere vlekken. Het kind kan wat koorts en jeuk hebben, maar voelt zich verder niet ziek. Na ongeveer tien dagen is de uitslag verdwenen. Bij warmte, kou, inspanning of stress kunnen de vlekjes tijdelijk terugkomen.

De ziekte gaat vanzelf over, zonder ernstige ziekteverschijnselen. Er bestaat geen enkele behandeling. Eventueel kan op de huid een jeukwerend poeder worden aangebracht. Het kind mag ook gewoon naar school.

Er bestaat geen vaccin tegen de vijfde ziekte.
Als zwangere vrouwen de vijfde ziekte krijgen, kan dit gevaarlijk zijn. Deze ziekten kunnen het ongeboren kind beschadigen.

Lees ook: De vijfde kinderziekte (erythema infectiosum)

6. Zesde ziekte (Roseola infantum)

Getty_roseole_roseola_2023.jpg

© Getty Images / Roseola (de zesde ziekte) verschijnt als kleine roze of rode vlekjes op de buik, rug en borst

De 'zesde ziekte' komt alleen voor bij kinderen tussen 6 maanden en drie jaar. Het kind heeft plotseling hoge koorts (tot 40 °C). Soms zijn de klieren in de hals en achter de oren opgezet. Na drie tot vijf dagen daalt de temperatuur snel. Er ontstaan dan kleine lichtrode vlekjes in het gezicht en de nek, en later ook op de romp. De vlekjes jeuken niet. De uitslag verdwijnt binnen een tot twee dagen. De ziekte gaat binnen enkele dagen vanzelf over. 

Lees ook: Wat is de zesde ziekte?

7. Roodvonk (Scarlatina)

Getty_scarlatine_2023.jpg

© Getty Images / Een aardbeientong kan het eerste teken van roodvonk zijn

Roodvonk kan op elke leeftijd voorkomen, maar vooral bij kleuters. Het begint met plotse hevige koorts en keelpijn. De amandelen zijn gezwollen en ontstoken. Vaak ook hoofdpijn en soms braken. Na enkele dagen verschijnen in de hals en de oksels kleine rode puntjes die zich geleidelijk aan over het hele lichaam verspreiden. Heel typisch is de dikke, aardbeirode tong. Na 1 tot 3 weken treedt vervelling van de handpalmen en voetzolen op. 
De ziekte geneest spontaan na enkele dagen zonder restletsels. Eventueel kan de arts antibiotica voorschrijven.
Er bestaat geen vaccin tegen deze ziekte.

Lees ook: Roodvonk (scarlatina): keelpijn met huiduitslag

8. Meningokokken

Dit is een bloedvergiftiging met de meningokokbacterie die ook hersenvliesontsteking veroorzaakt. Kinderen die dit hebben zijn erg ziek, met hoge koorts, overgeven en rillerigheid. De huid kan ook bleek en koud worden. Er kunnen in korte tijd kleine blauwrode tot donkerrode vlekjes bij verschijnen, die overal op de huid opduiken. Kenmerkend is dat de vlekjes als je er met een glas op drukt niet verbleken. Bij aanwezigheid van niet wegdrukbare rode vlekjes moet je zo snel mogelijk een arts raadplegen.  

Meningokokkenziekte is gelukkig erg zeldzaam. Tegen bepaalde verwekkers van meningokokkenziekte worden kinderen in België gevaccineerd: Haemophylus influenza B en meningokokken C. Er bestaat sinds kort ook een vaccin tegen meningokokken B, maar dat wordt (nog) niet gratis ter beschikking gesteld.

Lees ook: Meningitis: vaccinatie

huidz-milaria-rubra-zonneallergie-04-19.png

Foto van zonneallergie

Wat kan je zelf doen bij een kinderziekte met vlekjes?

  • Je hoeft je kind niet in bed te houden. Als je kind zich erg ziek voelt, geeft het zelf wel aan dat het wil rusten. 
  • Ondanks de vlekjes mag je kind gewoon in bad of onder de douche. 
  • Het is niet nodig de koorts te behandelen om de temperatuur omlaag te brengen. Het kind moet wel regelmatig en voldoende drinken. 
  • Zieke kinderen hebben vaak geen trek in eten, maar dat geeft niet. 
  • Als het kind zich erg naar voelt, kan je paracetamol geven. 
  • Bij jeuk kan je bij de apotheek een jeukwerend middel vragen. 
  • Probeer te voorkomen dat het kind de blaasjes openkrabt. 
  • Als je kind flink ziek is, hou je hem of haar natuurlijk thuis. Maar een kind dat zich goed voelt, kán naar het dagverblijf of naar school. Klasgenootjes hebben elkaar vaak al besmet voor de ziekte zichtbaar is. 

Lees ook: Welke kinderziekten met vlekjes zijn er?

Wanneer een arts raadplegen?

Neem direct contact op met je huisarts:

  • als je kind jonger is dan 3 maanden
  • als het erg ziek is of suf wordt
  • als hij of zij niet wil drinken: minder dan de helft drinkt van wat het normaal drinkt
  • bij rode vlekjes of stipjes op de huid van de borst, rug, armen of benen, of op het oogslijmvlies krijgt waarvan de kleur niet verbleekt als je erop drukt. Dit kan wijzen op een hersenvliesontsteking (meningitis)
  • als je denkt dat je kind roodvonk heeft
  • als je zwanger bent en in contact bent geweest met een kind met een vlekjesziekte

Lees ook: Wanneer naar de dokter met een ziek kind?

Bronnen:
www.zorg-en-gezondheid.be
www.thuisarts.nl
www.huidziekten.nl
https://mijnkinderarts.nl


Laatst bijgewerkt: december 2023

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram