Dafalgan werkt sneller met bruiswater

Als u een pilletje moet slikken, doet u dat dan braaf met kraantjeswater of bronwater zonder bubbels? Of grijpt u naar het glas frisdrank dat toevallig op tafel staat? 

Dan bent u niet de enige zondaar, zo blijkt uit farmaceutisch onderzoek van Leuvense wetenschappers. Zij kwamen ook tot de verrassende vaststelling dat in het geval van Dafalgan bubbels toch weleens de betere keuze zouden kunnen zijn. Water met bubbels, welteverstaan. 

De meeste geneesmiddelen moet je inslikken. “Die medicijnen worden uitgetest met 150 tot 240 milliliter kraantjeswater – zowat een vol glas dus. Als we spreken over de werking, gaan we ervan uit dat patiënten zich net zoals de proefpersonen aan de richtlijnen houden. Maar in de praktijk doet bijna niemand dat”, vertelt professor Patrick Augustijns van het Laboratorium Farmacotechnologie en Biofarmacie.

In het echte leven nemen patiënten zelden geneesmiddelen in zoals dat gebeurt wanneer ze getest worden. De onderzoeksgroep deed een rondvraag bij ongeveer 2.000 Vlamingen. Wat bleek? We nemen onze pilletjes meestal in met water, maar durven ze ook weleens door te slikken met andere drankjes: 92 procent van de volwassenen in de bevraging neemt in de meeste gevallen water, occasionele zondaars grijpen vooral naar frisdrank (13 %), koffie (8%) en melk (4 %). Alcohol kwam nauwelijks voor. 

Valt nog best mee dus, maar van het drankje in kwestie drinken we ook weinig: 47 procent neemt slechts een half glas, 37 % een slokje en 3,4 % drinkt zelfs gewoon niets. “Dat betekent dat de combinatie van de juiste drank – plat water – en de juiste hoeveelheid – een vol glas – eigenlijk nauwelijks voorkomt”, besluit Augustijns.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat dat soms slecht uitdraait. Zo blijkt dat fruitsap – vooral pompelmoessap dan – de werking van bepaalde geneesmiddelen negatief beïnvloedt. Maar je kan niet veralgemenen. Soms hebben ‘alternatieve’ drankjes net een gunstig effect: “In Leuven hebben we zelf al het effect onderzocht van cola op Noxafil, een middel tegen schimmelinfecties. Met cola blijkt het geneesmiddel langer in de maag te blijven en dat resulteert uiteindelijk in een verbeterde opname van het pilletje in het bloed.”

Augustijns en zijn team deden ook onderzoek naar de pijnstiller Dafalgan. “Als je een pijnstiller inneemt, wil je graag dat die zo snel mogelijk zijn werk doet. Uit wetenschappelijk onderzoek bleek dat bruistabletten sneller effect hebben dan gewone tabletten. Maar bruistabletten zijn duurder om te maken en ze zijn minder lang houdbaar, vanwege het bicarbonaat erin. Het leek ons dan ook de moeite om te onderzoeken of we het effect van het bicarbonaat in de bruistabletten kunnen nabootsen met de combinatie van vaste tabletten en spuitwater.”

De maag bepaalt mee met welke snelheid een geneesmiddel wordt overgedragen aan de dunne darm. Ze speelt een grotere rol dan we dachten. “Een Dafalgan-pilletje kan pas werken wanneer het geneesmiddel in de dunne darm geraakt. Daar wordt het actieve bestanddeel paracetamol opgenomen in de bloedbaan. Als je het inslikt, passeert het pilletje eerst langs de maag, waar het moet uiteenvallen. De vraag is dus: hoe snel verloopt dat proces en hoe snel wordt de paracetamol dan doorgesluisd naar de dunne darm?”

In de farmaceutische industrie wordt zoiets onderzocht met bloedafnames: een proefpersoon neemt een pilletje in en vervolgens neemt een onderzoeker op verschillende tijdstippen bloed af. Bij die bloedafnames meet men telkens hoe hoog de concentratie van het actieve bestanddeel in het bloed is. Omdat men ook de rol van de maag in beeld wilde brengen, gebruikte men niet alleen stalen van het bloed maar ook van de maaginhoud, om te bekijken hoe ver het pilletje al uit elkaar gevallen was. Zes gezonde vrijwilligers waren bereid om zich een dag lang te laten onderzoeken door middel van een katheter, die door de mond of de neus via de slokdarm naar de maag gaat. Ze namen Dafalgan in met kraantjeswater of met spuitwater. Bij proefpersonen die Dafalgan met kraantjeswater innamen, duurde het gemiddeld 30 minuten vooraleer het pilletje uit elkaar viel, bij spuitwater was dat 10 minuten. Met bruiswater werd de paracetamol ook sneller opgenomen in het bloed: na gemiddeld 30 minuten waren de maximale concentraties in het bloed bereikt, tegenover 95 minuten bij kraantjeswater. De werking van Dafalgan met bruiswater bleek ook minder te variëren. Een van de vrijwilligers die kraantjeswater gebruikte, had pas na drie uur maximale concentraties paracetamol in het bloed. Bij bruiswater lagen de resultaten niet zo ver uit elkaar.

De onderzoekers waarschuwen om niet te veralgemenen naar alle pilletjes. Bij andere geneesmiddelen spelen andere overwegingen: soms wil je niet dat het geneesmiddel snel werkt, maar net traag en langdurig. Tot nader order is voor de meeste pilletjes een plat watertje dus de beste optie.