Humaan papillomavirus (HPV): waarom moet je je laten vaccineren?

123-HPV-txt-10-17.jpg

nieuws

Vaccinatie is de enige manier om een infectie tegen de meest voorkomende en gevaarlijkste types van HPV te voorkomen. Daardoor kan men de meeste gevallen van baarmoederhalskanker, en ook een deel van de andere anogenitale kankers en van mond- en keelkankers voorkomen. Afhankelijk van het vaccin kan men ook genitale wratten voorkomen. 

De vaccinatie is vooral doeltreffend vooraleer men met het virus in aanraking is geweest. Aangezien besmetting mogelijk is door seksueel contact, wordt vaccinatie het best zo vroeg mogelijk gestart. 

Bij jonge vrouwen en mannen neemt de frequentie van seksuele contacten toe met de leeftijd en stijgt hiermee het risico op infectie met één of meerdere HPV-vaccintypes. De werkzaamheid van het HPV-vaccin neemt daarom bij seksueel actieve personen af met de leeftijd.

Drie HPV-vaccins
Er zijn op dit ogenblik drie vaccins beschikbaar die beschermen tegen de meest voorkomende en gevaarlijkste HPV-types: Cervarix, Gardasil en Gardasil 9.

Cervarix en Gardasil beschermen tegen de HPV-types 16 en 18 die verantwoordelijk zijn voor ongeveer 74 procent van de gevallen van baarmoederhalskanker. Bijkomend bieden ze een zekere mate van (tijdelijke) bescherming tegen de HPV-types 31, 33 en 45, die samen geassocieerd zijn met 13 procent van de gevallen van baarmoederhalskanker. Deze vaccins beschermen ook tegen 80 tot 100 procent van de anogenitale kankers en de mond- en keelkankers die door HPV worden veroorzaakt. 

Gardasil 9 beschermt niet alleen tegen de types 16 en 18 maar ook tegen de types 31, 33, 45, 52 en 58 die samen verantwoordelijk zijn voor ongeveer 18 procent van de baarmoederhalskankers. Gardasil 9 beschermt dus tegen ongeveer 90 procent van de gevallen van baarmoederhalskanker.

• Alleen Gardasil en Gardasil 9 beschermen tegen meer dan 95 procent van de genitale wratten. 

Hoeveel inentingen zijn nodig?
Alle HPV-vaccins worden ingespoten in de bovenarm (intramusculair). 

• Voor jongens en meisjes van 9 tot en met 14 jaar wordt een schema met twee dosissen aanbevolen op 0-6 maanden of op 0-12 maanden.

In dit schema moet de tweede dosis binnen een termijn van 5 tot 13 maanden worden toegediend. Als deze termijn wordt overschreden, moet een derde dosis worden toegediend.

U bent pas volledig beschermd tegen de types waartegen de vaccins bescherming bieden als u het volledige vaccinatieschema hebt doorlopen. Daarvóór kunt u dus nog besmet raken met een van de HPV-types, waardoor het vaccin een deel van zijn beschermende werking kan verliezen. 

Stoppen na één inenting is niet gevaarlijk, maar biedt niet voldoende bescherming tegen het virus.

• Voor personen ouder dan 15 jaar is een schema met drie dosissen aanbevolen. Voor Gardasil en Gardasil9 volgens een schema van 0, 2, 6 maanden, voor Cervarix volgens een schema van 0, 1, 6 maanden.

Voor de schema's met 3 dosissen moet een interval van minstens 4 weken tussen de eerste en tweede dosis worden nageleefd en van minstens 12 weken tussen de tweede en derde dosis.

Voor de drie vaccins leiden langere intervallen tussen de eerste en tweede dosis of tussen de tweede en derde dosis tot een hogere immuunrespons.

Stoppen na één inenting is niet gevaarlijk, maar biedt niet voldoende bescherming tegen het virus.

• Voor personen met een verminderde immuniteit (transplantatiepatiënt of HIV-positief) worden een schema met drie dosissen aanbevolen, ongeacht de leeftijd.

Is na verloop tijd een herhalingsvaccinatie nodig?
Dat is nog niet zeker. Momenteel gaat men ervan uit dat de vaccins minstens tien jaar bescherming bieden, en waarschijnlijk langer.

Als zou blijken dat de bescherming door de inenting na bijvoorbeeld tien tot vijftien jaar duidelijk afneemt, dan kan het eventueel aanbevolen zijn om later nog een extra prik te krijgen.

Beschermt het vaccin ook tegen andere seksueel overdraagbare infecties?
Nee, de vaccinatie beschermt alleen tegen de types van het HPV-virus die in het vaccin zijn opgenomen. Ze beschermt niet tegen andere seksueel overdraagbare aandoeningen zoals chlamydia, hepatitis B of HIV. Veilig vrijen blijft dus belangrijk.

Mag het HPV-vaccin samen met andere vaccins toegediend worden?
De simultane toediening van de HPV-vaccins en vaccins tegen difterie, tetanus, kinkhoest, hepatitis A, hepatitis B, polio en het quadrivalente conjugaatvaccin tegen meningokokken (MenACWY-CRM) leidt niet tot een lagere immuunrespons tegen HPV. Er zijn geen gegevens gepubliceerd wat betreft de gelijktijdige toediening met het griepvaccin en het vaccin tegen mazelen-bof-rubella (MBR).

De gelijktijdige toediening kan wel aanleiding geven tot iets meer pijn en zwelling op de injectieplaats.

Heeft het HPV-vaccin bijwerkingen? 
Milde bijwerkingen komen vrij veel voor, ernstige bijwerkingen zelden. 

De bijwerkingen die het vaakst worden waargenomen bij de drie vaccins zijn:
• pijn en zwelling op de injectieplaats: gerapporteerd bij bijna 80 procent van de gevaccineerden in de eerste dagen na de vaccinatie; 
• hoofdpijn: gerapporteerd bij 13 tot 15 procent van de gevaccineerden in de 15 dagen na de vaccinatie;
• soms misselijkheid, buikpijn of moeheid.
Deze bijwerkingen zijn doorgaans mild tot matig in intensiteit en verdwijnen spontaan na enkele uren tot dagen. 
• In tegenstelling tot berichten in de pers en op anti-vaccinatiewebsites, zijn er geen bewijzen voor enstige bijwerkingen zoals chronische vermoeidheid, het complex regionaal pijnsyndroom (CRPS) en het posturaal orthostatisch tachycardiesyndroom (POTS). 
Het vaccin leidt evenmin tot een verminderde vruchtbaarheid of tot haaruitval. 

Lees ook: Humaan papillomavirus (HPV): wie moet zich laten vaccineren?

Bronnen:
• Hoge Gezondheidsraad
www.health.belgium.be/sites/default/files/uploads/fields/fpshealth_theme_file/9181_hpv_nl_27092017_0.pdf
www.health.belgium.be/sites/default/files/uploads/fields/fpshealth_theme_file/fiche_9181_vaccination_hpv_nl.pdf

• Agentschap Zorg en Gezondheid
www.zorg-en-gezondheid.be/sites/default/files/atoms/files/HPV-vaccinatie%2020170925.pdf

www.zorg-en-gezondheid.be/sites/default/files/atoms/files/24%20Humaan%20papillomavirusinfectie.pdf
• RIVM
www.rivm.nl/Onderwerpen/B/Bevolkingsonderzoek_baarmoederhalskanker/HPV
www.rivm.nl/dsresource?objectid=0ee84d8d-4dc8-4247-8220-c58297615980&;type=pdf&disposition=inline
https://lci.rivm.nl/richtlijnen/hpv-vaccinatie-buiten-het-rijksvaccinatieprogramma
• Alles over kanker
www.allesoverkanker.be/veelgestelde-vragen-over-hpv-hpv-vaccinatie-en-baarmoederhalskanker


Laatst bijgewerkt: november 2019
100 Jaar Stichting tegen Kanker 100 Jaar Stichting tegen Kanker
Stichting tegen Kanker

In 2024 viert Stichting tegen Kanker haar 100-jarig bestaan onder de Hoge Bescherming van Koningin Mathilde. Al van bij de start in 1924 was haar belangrijkste drijfveer: hoop omzetten in overwinning.

100 jaar strijd tegen kanker - Stichting tegen Kanker

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram