Hoe ontstaat clusterhoofdpijn?

Het is tot nu toe nog onbekend waarom en hoe aanvallen van clusterhoofdpijn ontstaan. 

• Men vermoedt wel dat erfelijkheid een rol speelt. Erfelijke factoren zorgen ervoor dat iemand de aanleg heeft om deze aanvallen te krijgen. 

• Ook denkt men dat de tijden van de aanvallen iets te maken hebben met de biologische klok. Recent onderzoek laat veranderingen in bepaalde delen van de hersenen zien, de hypothalamus. Dit is het gebied van de hersenen dat de biologische klok regelt. 

Bij de meeste patiënten komen de aanvallen vaak in dezelfde periodes. Bijvoorbeeld’s nachts, vaak na ongeveer 90 minuten en de tweede aanval ongeveer 3,5 uur na het inslapen. Dit loopt synchroon met de zogenaamde REM-fases van de slaap.

Tijdens een aanvalsperiode kunnen hoofdpijnaanvallen uitgelokt worden door diverse externe factoren. Typische uitlokkende factoren zijn:

• Slaap. Bij de meerderheid van de patiënten zijn de aanvallen gerelateerd aan de nachtelijke slaap. Ook een kort middagdutje of een jetlag kunnen een aanval uitlokken.

• Alcohol. In tegenstelling tot migraine betreft het hier elke soort alcohol. Een half glas bier, witte wijn of rode wijn kan een aanval uitlokken. Een aanval kan al na 30 tot 45 minuten na het drinken van alcohol optreden.

• Bloedvatverwijdende geneesmiddelen zoals nitraten, die voorgeschreven worden aan hartpatiënten, kunnen een aanval uitlokken.  

• Roken. In de meeste studies wordt aangenomen dat actief roken als trigger beschouwd kan worden. Maar een heel duidelijk bewezen verband tussen roken en clusterhoofdpijn is vooralsnog niet vastgesteld.

• Seizoensinvloeden. Bij de meeste patiënten treden de aanvallen op in de lente en/of de herfst. Waarom dit zo is, is niet bekend. Misschien heeft het te maken met bepaalde hormonale schommelingen, of met luchtdrukverschillen.

• Een lage zuurstofspanning zoals in het hooggebergte en tijdens intercontinentale vliegreizen kan aanvallen uitlokken. Tijdens een periode met hoofdpijnaanvallen kunt u beter geen vlieg- en bergreizen maken.

• Parfum en verf. Sommige patiënten geven vluchtige organische componenten zoals parfum en verf op als trigger voor een aanval.

• Voeding. Er is geen enkel bewijs is het eten van bepaald voedsel, bijvoorbeeld eiwitrijke voeding (zoals vis, kaas, chocolade...) clusterhoofdpijnaanvallen kan uitlokken of dat het vermijden hiervan tot minder aanvallen zou leiden.

• Stress. Er bestaat evenmin enig bewijs dat stress een aanval kan uitlokken.