nieuws
Bij mensen met diabetes mellitus type 1 keert het afweersysteem zich tegen bètacellen in de alvleesklier die insuline maken, het hormoon dat de suikerhuishouding regelt. De gedachte was tot nu toe dat het afweersysteem zich vergist en de insuline producerende cellen aanpakt. Nederlandse onderzoekers hebben nu ontdekt dat het afweersysteem in veel gevallen reageert op een foutief eiwit dat bètacellen soms maken in plaats van insuline. Niet het afweersysteem, maar de bètacellen vergissen zich dus.
Dat foute eiwit heeft geen biologisch nut, het heeft niet de werking van insuline. Normaal gezien is dit geen probleem, want de rest van de eiwitten rolt wel ‘goed van de band’ als insuline.
Onder stress vergist de bètacel zich vaker en worden meer van die onbruikbare eiwitten aangemaakt. Een cel die veel verkeerde eiwitten maakt is ‘verdacht’ voor het afweersysteem. Immers, dit kan duiden op een gevaarlijke situatie zoals kanker. Ons afweersysteem grijpt dan in en zo worden de ‘verdachte’ bètacellen aangevallen.
Dat bètacellen af en toe een verkeerd eiwit maken is niet zo vreemd. Het zijn hoogproductieve fabrieken. Als de vraag naar insuline groot is, kan één bètacel per minuut één miljoen insulinemoleculen maken. Daarbij kan het gebeuren dat er verkeerde eiwitten worden aangemaakt. Uit de studie blijkt dat de bètacellen vaker de fout in gaan als ze onder stress staan, bijvoorbeeld vanwege een virusinfectie of darmbacteriën die zijn aangetast door (veelvuldig toedienen van) antibiotica op jonge leeftijd.
Het verkeerde eiwit wekt een afweerreactie op. Met het afweersysteem van deze mensen is dus niets mis, integendeel. Het doet precies wat het moet doen: cellen aanpakken die een verkeerd eiwit maken. Want dat kunnen geïnfecteerde cellen of kankercellen zijn.
Dit nieuwe inzicht heeft consequenties voor de behandeling, zeggen de onderzoekers. Een optie kan zijn om de stress van bètacellen weg te halen zodat ze beter functioneren en minder fouten maken. Of misschien is het mogelijk mensen tegen diabetes te vaccineren met fragmenten van het verkeerde eiwit.
Bovendien is het de moeite waard om na te gaan of ook andere auto-immuunziekten, ziekten waarbij het afweersysteem ten onrechte cellen aanvalt, ontstaan doorat die cellen onder druk een verkeerd eiwit maken.
 |
 |
