10 tips voor een veilig gebruik van ledlicht

123-led-lamp-licht-06-16.jpg

nieuws Vanwege hun levensduur en energiezuinigheid en hun beperkte omvang worden leds meer en meer toegepast, op zowel verlichtings- als ICT-gebied (TV-toestellen, computers, smartphones enzovoorts).
In de toekomst zal de blootstelling van mensen aan kunstlicht in het algemeen en aan ledlicht in het bijzonder verder toenemen. Niet alleen worden er steeds meer lampen en beeldschermen op basis van ledtechnologie verkocht, maar ook worden deze producten met elke generatie lichtsterker. Bovendien brengen mensen steeds meer tijd voor een beeldscherm door, ook in de donkere avonduren.

Er zijn aanwijzingen dat licht, en dan vooral 'blauw' ledlicht, de biologische klok van mensen kan beïnvloeden, vooral wanneer dat in de avonduren wordt gebruikt. Bovendien zou ledlicht mogelijk schadelijk kunnen zijn voor de ogen, al is dat risico waarschijnlijk uiterst beperkt bij (normaal) gebruik van ledlichten voor huishoudelijk gebruik.

1. Nachtlicht (ongeacht het type lamp) is nefast voor een goede slaap en de algemene gemoedstoestand. Wanneer men nog laat in de avond voor lange tijd naar een lichtbron kijkt, en dan vooral blauw ledlicht (het scherm van een tv, computer, tablet of smartphone bijvoorbeeld), kan dit de biologische klok van ons lichaam verstoren. Daarom verdient het aanbeveling om in een donkere slaapkamer te slapen (doof ook het standby-licht van elektrische apparaten) en in de uren voor het slapengaan dergelijke apparaten niet te gebruiken.

2. Koop alleen ledlampen en -apparatuur met CE-markering op de verpakking, wat betekent dat ze beantwoorden aan de Europese veiligheidsvereisten, o.m. wat het risico op oogschade betreft. Gebruik binnenshuis bij voorkeur ledlampen uit risicogroep 0. Die veroorzaken geen oogschade, ook als u langetijd recht in het licht kijkt. de meeste ledlampen voor privégebruik behoren tot deze categorie.
Ook ledlampen uit risicogroep 1 (bijvoorbeeld spots, sommige tafellampen...) kunnen binnenshuis gebruikt worden, op voorwaarde dat u niet (lang) recht in het licht kunt kijken. Lampen uit risicogroep 2 of 3 gebruikt u beter privé niet. De risicogroep moet op de verpakking vermeld worden.

3. Plaats de ledlampen zo dat u steeds minstens 20 cm verwijderd bent van de lamp. Dichter zou mogelijk oogschade kunnen veroorzaken wanneer u te lang recht in de lamp kijkt.

4. Vermijd zoveel mogelijk om recht in de ledlamp te kijken. Staar zeker nooit in het felle licht van led-autokoplampen, -fietslichten, -zaklampen en dergelijke. Het licht van blauwe en koud witte led’s bevat relatief veel blauw licht, dat schadelijk kan zijn voor de ogen.

5. Gebruik binnenshuis bij voorkeur 'warmwitte' ledlampen (met een kleurtemperateur van ongeveer 3000 Kelvin), zeker op plaatsen waar gezelligheid voorop staat, waar u wilt ontspannen en waar u voor het slapengaan verblijft. De 'koudwitte' ledlampen (kleurtemperatuur boven 4.000 Kelvin) produceren meer blauw licht, dat de slaap en het biologisch ritme kan verstoren. De kleurtemperatuur (K- of Kelvin-waarde) wordt op de verpakking vermeld.

6. Ook op plaatsen waar kinderen verblijven, (kinderkamer, chrêche...) gebruikt u het best warmwitte ledlampen.

7. Voor plaatsen waar (overdag) veel en helder licht nodig is, bijvoorbeeld voor bureauverlichting, bij precisiewerk enzovoorts, kiest u het best voor 'koudwitte' lampen met een hoge kleurtemperatuur (boven 4.000 Kelvin). Dat komt de alertheid en de concentratie ten goede.
8. Bij sommige ledlampen zijn de leds in de lamp te zien. Dat kan leiden tot vermoeidheid van de ogen als de leds in uw ogen schijnen. Plaats ze indien mogelijk zo dat u de leds niet ziet.

9. Sommige ledlampen of armaturen voor ledlampen en wanneer ze gedimd worden, kunnen (soms ongemerkt) flikkeren. Dit is niet direct gevaarlijk, maar kan wel vermoeiend zijn en bij sommige mensen hoofdpijn veroorzaken. U kunt dit controleren met een digitaal fototoesteel of een smartphone: als op het beeld strepen te zien zijn, flikkert de led.

10. Mogelijk zijn sommige groepen mensen gevoeliger voor de optische effecten van (blauw) licht. Ledlampen met veel blauw licht (boven 4.000 Kelvin) kunnen voor hen gevaarlijk zijn.
- jonge kinderen, onder meer omdat ze nog niet de reflex hebben om bij fel licht onmiddellijk de ogen te sluiten of de ogen weg te draaien, en omdat hun ogen fel licht minder kunnen filteren;
- mensen die een cataractoperatie hebben ondergaan en/of een kunstlens hebben waardoor de ooglens zeer helder is en het licht minder goed wordt gefilterd;
- personen met sommige vormen van erfelijke netvliesdegeneratie (zoals de ziekte van Stargardt);
- mensen met bepaalde ziekten die de ogen gevoeliger maken voor licht (fotosensitiviteit), zoals bijvoorbeeld patiënten met SLE systemische lupus erythematosus (SLE).

Bronnen: • FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu: Elektromagnetische straling van lampen www.health.belgium.be/sites/default/files/uploads/fields/fpshealth_theme_file/19104227/Elektromagnetische_straling_van_lampen_infobrochure_NL.pdf • Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM): Verkenning: Gezondheidseffecten van nieuwe lichtbronnen www.rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Wetenschappelijk/Rapporten/2015/januari/Verkenning_Gezondheidseffecten_van_nieuwe_lichtbronnen • Gezondheidsraad: Gezondheidsrisico's van leds www.gezondheidsraad.nl/nl/taak-werkwijze/werkterrein/gezonde-leefomgeving/briefadvies-gezondheidsrisicos-van-leds • Stichting Onderzoek Licht en Gezondheid: Leds, de veiligheid voor ogen. www.solg.nl • Nederlandse Voedel- en Warenautoriteit: Onderzoek naar LED-lampen voor huishoudelijk gebruik  • AGENCE NATIONALE DE SECURITE SANITAIRE DE L’ALIMENTATION, DE L’ENVIRONNEMENT ET DU TRAVAIL (ANSES): Effets sanitaires des systèmes d'éclairage utilisant des diodes électroluminescentes (LED) https://www.anses.fr/fr/system/files/AP2008sa0408.pdf https://www.anses.fr/fr/content/led-diodes-%C3%A9lectroluminescentes • Comité scientifique des risques sanitaires émergents et nouveaux (CSRSEN): Effets sur la santé de la lumière artificielle http://ec.europa.eu/health/scientific_committees/opinions_layman/artificial-light/fr/index.htm • INSERM: Retinal damage induced by commercial light emitting diodes (LEDs) www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0891584915001586 • Office Fédéral de la Santé Publique: Lampes à LED www.bag.admin.ch/themen/strahlung/03710/15953/index.html?lang=fr • US Department of Energy: Optical Safety of LEDs http://apps1.eere.energy.gov/buildings/publications/pdfs/ssl/opticalsafety_fact-sheet.pdf • Harvard Health Letter www.health.harvard.edu/staying-healthy/blue-light-has-a-dark-side


Laatst bijgewerkt: november 2019

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram