Het verrassende nut van kippenvel

In dit artikel
Het verrassende nut van kippenvel

dossier Iedereen heeft wel eens kippenvel, zeker als het plots koud is gaat het haar op onze armen al snel rechtop staan. Tot nu toe werd gedacht dat deze biologische reactie een nutteloos evolutionair overblijfsel was, stammend uit de tijd dat het onze fel behaarde voorouders hielp zich te beschermen tegen een koude-opstoot. Onderzoek toont nu dat dit mechanisme op langere termijn de haargroei zou kunnen bevorderen.

Lees ook: Waarom krijgen we kippenvel?

Waarom krijgen we kippenvel?

Getty_kippenvel_2024.jpg

© Getty Images

Bij kippenvel gaan de haartjes op je huid rechtop staan, vaak als een reactie op koude, doordat er spiertjes aan de onderkant van de haarzakjes gaan samentrekken. Je merkt het vooral op je onderarmen maar ook op je benen en, bij mannen, op de borst. Door het samentrekken van de spiertjes krijg je de typische bultjes op de huid. Dit mechanisme beschermde miljoenen jaren geleden waarschijnlijk onze zwaar behaarde voorouders tegen de koude. Want door het recht staan van hun haren, ontstond er tussen die haren een isolerend luchtlaagje, zodat ze minder snel afkoelden en hun overlevingskansen vergrootten. Bepaalde zoogdieren profiteren vandaag nog altijd van dit slimme biologische trucje, maar mensen niet meer, want onze ‘vacht’ is daarvoor veel te dun geworden. 

Onderzoekers vragen zich al lang af waarom deze reactie in de loop der tijden niet verdwenen is bij mensen, aangezien ze schijnbaar overbodig geworden is. Wetenschappers van de Amerikaanse Harvard-universiteit menen dit mysterie nu deels ontsluierd te hebben, door middel van onderzoek op muizen. Volgens hen heeft het biologische mechanisme dat ons kippenvel doet krijgen nog een onderliggende functie, namelijk het stimuleren van de haargroei.

Lees ook: Tips: winterjeuk voorkomen en behandelen

De onderzoekers analyseerden de wisselwerking tussen het zogenaamde (ortho)sympathische zenuwstelsel, de spiertjes onderaan haarzakjes en de stamcellen van de haarzakjes – follikelstamcellen genoemd. Het was al geweten dat de spiertjes samentrekken als reactie op een signaal van de zenuwen, maar ze ontdekten dat de zenuwen eveneens direct in verbinding staan met de follikelstamcellen zelf. 

Toen de wetenschappers de huid van muizen blootstelden aan langdurige koude, zagen ze hoe de zenuwen bepaalde chemische stoffen loslieten op de follikelstamcellen, waardoor beschadigd haar hersteld werd en nieuw haar begon te groeien. Het lijkt er dus op dat kippenvel een eerste fase vormt van een verdedigingsmechanisme tegen kou. Als de kou lang aanhoudt, wordt in een tweede fase de haargroei op de huid bevorderd. 

Lees ook: Aardbeienhuid (keratosis pilaris): wat kan je doen tegen rode bultjes?

Kippenvel door emotie

We krijgen uiteraard wel niet enkel kippenvel als we het koud hebben, maar ook als we bang zijn of sterk geëmotioneerd raken bij bijvoorbeeld het luisteren naar muziek. Wetenschappers wijzen als verklaring voor de angstreactie naar het gedrag van bepaalde zoogdieren die bij bedreiging hun vacht opschudden, zodat ze er groter en gevaarlijker uitzien. Mogelijk is de ontroering veroorzaakt door bijvoorbeeld muziek ook een soort angstreactie, omdat onze hersenen de onverwacht aangrijpende muziek als bedreigend ervaren.

Lees ook: Waarom hebben vrouwen meer last van koude handen en voeten?

Bronnen: 
https://news.harvard.edu
https://www.scientias.nl
https://bigthink.com
https://www.cell.com

auteur: Andy Furniere, gezondheidsjournalist
Laatst bijgewerkt: januari 2024

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram