Wat doen tegen reisziekte of wagenziekte?

In dit artikel

Wat is wagenziekte of reisziekte?
Wat doen tegen wagenziekte?
Middelen en pillen tegen reisziekte

dossier Reisziekte of bewegingsziekte (kinetose) is een verzamelnaam voor symptomen zoals misselijkheid, duizeligheid, zweten, hoofdpijn en overgeven.

Lees ook: Goed voorbereid op reis met kinderen

Het kan optreden in de auto, op een boot, soms in een vliegtuig en zelfs op dieren (bijv. paarden, kamelen…). Vandaar dat het ook wel wagenziekte of zeeziekte wordt genoemd. Sommige mensen hebben er ook last van in een pretpark of een kermisattractie. Het kan erg vervelend zijn, maar het gaat gelukkig vrij snel over zodra je weer voet op vaste grond zet. Het gevoeligst zijn kinderen van 2 tot 12 jaar. Daarna neemt het geleidelijk af. Bij personen boven de 50 jaar komt bewegingsziekte zelden voor. Vrouwen hebben er meer last van dan mannen, vooral tijdens zwangerschap en menstruatie.

Wat is wagenziekte of reisziekte?

Reisziekte heeft te maken met het evenwicht. Je evenwicht wordt geregeld door je hersenen. Die hebben hiervoor informatie nodig van je ogen, je spieren en je evenwichtsorganen. Men denkt dat reisziekte ontstaat als al die informatie niet met elkaar lijkt te kloppen. Nadat men aan een bepaald bewegingspatroon gewend is, bijvoorbeeld tijdens een meerdaagse bootreis, verdwijnen de klachten meestal. Maar bij een volgende bootreis, kan je er opnieuw last van hebben, zeker bij woelige zee. Gewenning aan het ene vervoermiddel brengt niet noodzakelijk verlichting bij een ander. Het is dus goed mogelijk dat je geen enkele hinder ondervindt in een auto, maar misselijk wordt in een bus.

Lees ook: Zonnecrème en insectenrepellent: wat komt het eerst?

Wat doen tegen wagenziekte?

Zorg er voor dat jij (of je kind) voldoende uitgerust en fit bent: vermoeidheid verhoogt de gevoeligheid voor bewegingsziekte.
Eet een lichte maaltijd voor het vertrek, zonder koffie, frisdrank of alcohol. Drink ook tijdens de reis geen alcohol of frisdrank. Eet geen vette of zure voedingsmiddelen. Ben je lang onderweg, probeer dan minstens 3 lichte maaltijden per dag te eten.
Rij rustig. Belangrijk is dat de snelheidsveranderingen zo klein mogelijk zijn. Dus: rustig remmen (als de veiligheid dat toestaat, tenminste), rustig optrekken en rustig bochten nemen. Kies een route met vooral lange rechte (snel-)wegen.
Reis je met de auto, dan word je minder gemakkelijk misselijk als je zelf achter het stuur zit. Is dat niet mogelijk, ga dan voorin zitten en kijk met de bestuurder mee naar voren. Reis je met trein, bus of tram, ga dan in de rijrichting zitten. Kinderen moeten hoog genoeg zitten, zodat ze naar buiten kunnen kijken.
Blijf op een boot zo mogelijk aan dek op een plaats met de minste beweging (een goede plaats is het midden op het achterdek) en kijk zo mogelijk in de vaarrichting. Hoe heftiger de bewegingen des te groter de kans op reisziekte. Ga niet bij de ontluchting van de machinekamer staan (de lucht van dieselolie en uitlaatgassen maakt je misselijk), Ga zo nodig liggen met gesloten ogen bij opkomen van ongemakken, zeker wanneer je je binnen in het schip bevindt.
Kies in een vliegtuig bij voorkeur een plaats in de buurt van de vleugels. Wandel regelmatig door het gangpad.
Kijk naar buiten tijdens het rijden of varen en probeer een vast punt te fixeren, bijvoorbeeld een punt aan de horizon. Vermijd bewegende beelden zoals golven, voorbijrijdende auto’s enzovoorts.
Lees niet, kijk geen film of speel geen computerspelletjes. Stop er alleszins direct mee als je onderweg merkt dat je misselijk wordt. De reisziekte kan dan weer wat afzakken. Zorg voor ontspanning: luister bijvoorbeeld naar muziek. Je concentreren op je ademhaling en traag in- en uitademen helpt soms om misselijkheid tegen te gaan.
Doe zo mogelijk een raampje open zodat er voldoende frisse lucht is.
Probeer te slapen tijdens de reis. Als je slaapt, verdwijnen de verschijnselen. Om makkelijker in slaap te vallen, kan je het donker maken (door iets voor het raam te doen). Ook kan je een kussentje in je nek leggen.
Als je misselijk wordt, eet dan een koekje of een stukje droog brood. Doordat de maag het voedsel moet verteren, vermindert het gevoel van misselijkheid. 12. Er zijn polsbandjes tegen reisziekte te koop. De werking hiervan is niet aangetoond.

Lees ook: Verstopping of constipatie op reis

Middelen en pillen tegen reisziekte

Indien jij (of je kinderen) gemakkelijk reisziekte hebt, kan je voor het vertrek een middel tegen reisziekte nemen. Alhoewel de meeste van deze geneesmiddelen vrij te koop zijn in de apotheek, vraag je toch best vooraf advies aan je huisarts, zeker voor kleine kinderen en als je zwanger bent. Gebruik nooit meerdere middelen tegen reisziekte tegelijk.

Antihistaminica
Klassieke antihistaminica (die gewoonlijk tegen hooikoorts en andere allergieën worden gebruikt) verdienen de voorkeur. De nieuwe generatie antihistaminica werken niet tegen reisziekte. Deze geneesmiddelen moeten ½ uur tot 1 uur vóór vertrek ingenomen worden. Hun werkingsduur schommelt rond 6 uur. Bij lange reizen kan na afloop van de werkingsduur eventueel een tweede tablet worden ingenomen. Respecteer nauwgezet de maximale dosissen, zeker bij kinderen. Indien je zwanger bent, bespreek je best met je arts welk middel je eventueel kan nemen.
Mogelijke bijwerkingen: Een nadeel van antihistaminica is dat ze sufheid en slaperigheid, een droge mond en soms dubbelzien of verwardheid veroorzaken. Bij gebruik van deze geneesmiddelen mag je de eerste 24 uur geen auto besturen. Ze mogen niet toegediend worden aan kinderen jonger dan 2 jaar (Meclozine niet voor de leeftijd van 12 jaar, Dimenhydrinaat niet beneden 6 jaar). Ze mogen ook niet gebruikt worden bij mensen met de ziekte van Parkinson.
Touristil: beter niet gebruiken
Domperidon kan, vooral bij hoge dosissen (meer dan 30 mg per dag) en bij mensen met bepaalde hartaandoeningen of in combinatie met bepaalde geneesmiddelen, hartritmestoornissen en hartstilstand veroorzaken. Daarom raadt het Federaal Geneesmiddelenagentschap (FAGG) aan om Touristil niet meer te gebruiken.
Scopolamine
Indien de reis relatief lang duurt (bijvoorbeeld bij zeeziekte tijdens een cruise) en gebruik van antihistaminica op bezwaren stuit, kan een scopolamine-pleister worden overwogen. De pleister moet tenminste 6 tot 12 uur van tevoren op een onbehaarde plek achter het oor worden geplakt. Lees zorgvuldig de gebruiksaanwijzingen. Een pleister werkt maximaal 3 dagen. Na het verwijderen van de pleister kan de werking nog tot een dag aanhouden. Na aanbrengen en verwijderen de handen grondig wassen; na verwijderen de huid reinigen.
Mogelijke bijwerkingen: Mogelijke bijwerkingen zijn slaperigheid, een droge mond en lokale huidirritatie, en soms wat verwardheid, vooral bij oudere mensen. Bij gebruik van dergelijke pleisters mag je niet met de auto rijden. Deze pleisters mogen niet gebruikt worden beneden de leeftijd van 18 jaar. Ze worden afgeraden tijdens zwangerschap en borstvoeding, bij epilepsie, bij oudere mensen met een vergrote prostaat of met glaucoom.
Gember
Een andere mogelijkheid is gember. Meerdere studies hebben aangetoond dat preparaten op basis van gemberwortel een gunstig effect hebben bij zwangerschapsmisselijkheid, bij misselijkheid tijdens chemotherapie en bij reisziekte. Al zijn er ook studies die weinig of geen effect tegen reisziekte konden aantonen. De meerderheid van de studies wijzen echter op een positief effect, vooral dan tegen de misselijkheid, minder tegen braken. Gember bestaat in verschillende vormen. Je kan bijvoorbeeld kauwen op verse gemberwortel, gemberkoekjes eten of gemberthee drinken. Of je kunt een speciaal gemberpreparaat gebruiken, zoals bijvoorbeeld Antimetil.
Mogelijke bijwerkingen: Gember heeft nauwelijks bijwerkingen (zoals sufheid) en kan ook gebruikt worden tijdens zwangerschap en borstvoeding. In hoge dosis kan het wel diarree, zuuroprispingen en mondirritatie veroorzaken. Het wordt afgeraden wanneer je bloedverdunners (inclusief aspirine) neemt of galstenen hebt.