Hoe ontstaat acuut nierfalen?

Fotolia_nier-urine-anat-02-15.jpg

nieuws De term ‘acuut nierfalen’ (acute nierinsufficiëntie) wordt gebruikt om aan te duiden dat de nieren snel - over een periode van enkele uren tot dagen - slecht werken en niet meer (voldoende) in staat zijn om de afvalstoffen uit het lichaam te verwijderen. Hierdoor stapelen die afvalstoffen (zoals kalium) zich op en zal de waterhuishouding verstoord raken. Bij chronisch nierfalen, de meest bekende vorm, takelen de nieren af over een periode van maanden tot jaren.

Acuut nierfalen komt vaker voor dan gedacht. Naar schatting zou zowat 10 tot 20% van alle gehospitaliseerde patiënten aan acuut nierfalen lijden. Bij patiënten op de afdeling Intensieve Zorg loopt dit zelfs op tot 50%, vrijwel altijd als gevolg van het zwaar ziek zijn.
Acuut nierfalen kan variëren van een licht verminderde nierfunctie tot een volledige stop van de urineproductie ("nierblokkage"). Het verlies van de nierfunctie kan op korte termijn fataal zijn. Het is dus belangrijk om de aandoening te voorkomen of in een vroeg stadium te behandelen.
De nierfunctie kan tijdelijk (d.w.z. om de periode van de gestopte urineproductie te overbruggen) vervangen worden door de behandeling met een kunstnier. Bij de meeste patiënten zal de nierfunctie zich weer herstellen.

Soms herstellen de nieren zich weer na acute insufficiëntie, maar het kan ook voorkomen dat de schade blijvend is of erger wordt. Dan is er sprake van chronische nierinsufficiëntie.

Oorzaken van acuut nierfalen

Acuut nierfalen kan verschillende oorzaken hebben.
• Het kan het gevolg zijn van een plotse, ernstige daling van de bloedtoevoer naar de nieren na een hartaanval of een grote bloeding elders in het lichaam (bijvoorbeeld na een ongeval). Ook bij hartfalen (waarbij te weinig bloed naar de nier wordt gestuurd) en bij uitdroging (bv. bij diarree), waardoor er te weinig vocht in het lichaam aanwezig is om de nier te bevloeien, kan nierfalen optreden.

• Het filtersysteem van de nieren kan beschadigd raken als gevolg van:
- een infectie of ontsteking van de nier of het nierbekken (pyelonefritis);
- Een auto-immuunziekte waarbij het afweersysteem zich tegen cellen van het eigen lichaam richt, in dit geval tegen de cellen van de nierfilters (glomerulonefritis). Dit komt bijvoorbeeld voor bij reumatoide arthritis, waarbij afweerstoffen gevormd worden die het gewrichtskraakbeen aantasten, maar waarbij ook de nier kan aangetast worden;
- Contrastmiddelen die gebruikt worden voor röntgen- of scanneronderzoek;
- Geneesmiddelen, zoals niet-steroïdale ontstekingsremmers of NSAID;
- Gifstoffen (bijvoorbeeld in paddenstoelen).

• Wanneer de nieren de geproduceerde urine niet af kunnen voeren, bijvoorbeeld door nierstenen of een gezwel, kan nierschade ontstaan. Dit komt frequent voor bij (oudere) mannen met een vergrote prostaat (door ontsteking, of door aanwas, of door een prostaatgezwel), maar het kan ook voorkomen bij vrouwen, bv. bij doorgroei van een baarmoederhalskanker.

Kunt u herstellen van acuut nierfalen?
In tegenstelling tot chronisch nierfalen, is acuut nierfalen meestal wel omkeerbaar. U moet snel behandeld worden. Zonder behandeling is acuut nierfalen binnen enkele dagen dodelijk.

Welke behandeling u krijgt hangt af van de oorzaak. Nadat de oorzaak is opgespoord, wordt deze zo snel mogelijk behandeld. Na behandeling van de oorzaak kunnen de nieren na enkele weken weer naar behoren werken.

Soms is de schade bij acuut nierfalen niet volledig te herstellen en kan chronisch nierfalen optreden. Wanneer een patiënt in deze fase terecht komt, is de schade niet meer te herstellen en is de kans groot dat nierdialyse nodig is.

Bronnen
www.allesovernieren.be
www.nierstichting.nl
www.nvn.nl
www.mchaaglanden.nl/stimulansz/ziekten-a-z/nierinsufficientie--acute-


Laatst bijgewerkt: januari 2019

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram