Koeling bevordert sportprestatie in de hitte

nieuws Inspanning tijdens warme omstandigheden leidt tot een flinke toename van de lichaamstemperatuur. Hierdoor kan de gezondheid in gevaar komen en het prestatievermogen van (top)sporters afnemen. Afkoelen tijdens het sporten is daarom van belang. Onderzoekers van het Radboud umc in Nijmegen vergeleken de effectiviteit van vijf beschikbare koeltechnieken. Hun resultaten en aanbevelingen verschenen in het British Journal of Sports Medicine.

Een voetballer in Brazilië of een wielrenner in de warme Franse zon heeft diverse opties om af te koelen. De afgelopen jaren zijn hiervoor verschillende methoden ontwikkeld. “Sporters gebruiken koelvesten, waterbaden, ijsslurry en coolpacks om de lichaamstemperatuur voorafgaand aan een wedstrijd te verlagen”, vertelt fysioloog Coen Bongers. “Het idee is dat ze zo de temperatuurstijging tijdens inspanning compenseren en prestatieverlies voorkomen. Vanuit fysiologisch perspectief is het echter logischer om te koelen wanneer de warmte vrijkomt; dus tijdens de inspanning zelf. Daarom vergeleken wij de gegevens van 28 studies die koelmethoden voorafgaand of tijdens inspanning bekeken.”

Uit het Nijmeegse onderzoek blijkt dat koeling voorafgaand aan inspanning de sportprestatie met 5,7% verbetert terwijl koeling tijdens inspanning dat met 9,9% doet. Hoofdonderzoeker Thijs Eijsvogels benadrukt dat er echter grote variaties tussen de koeltechnieken te zien zijn: “Een ijsvest zorgt voor maximale prestatieverbetering tijdens inspanning, terwijl een combinatie van coolpacks en een waterbad weer beter werkt als je voorafgaand aan de wedstrijd wilt koelen. Afhankelijk van de mogelijkheden, zal de optimale koelmethode dus verschillend zijn voor hardlopers, tennissers, wielrenners, voetballers en autocoureurs.”

Een andere opvallende bevinding is dat de koeling niet noodzakelijkerwijs tot een lagere lichaamstemperatuur leidt. Volgens de fysiologen is dit te verklaren doordat de sporters beter presteren als ze koeltechnieken gebruiken. Door de koeling kunnen ze op een hoger niveau presteren en wordt er meer warmte geproduceerd in vergelijking met situaties waarin niet gekoeld wordt. “Desalniettemin komen de sporters op een vergelijkbare lichaamstemperatuur uit en vonden we geen hittegerelateerde problemen”, zegt Eijsvogels.

Op basis van de resultaten concluderen de onderzoekers dat koeling een absolute meerwaarde heeft tijdens inspanning in de hitte. De beste methode koelt met een lage temperatuur en beslaat een groot lichaamsoppervlak. Voor een optimaal resultaat beveelt hij aan om koeltechnieken voorafgaand en tijdens inspanning te combineren, terwijl nu vaak de keuze voor een van de twee wordt gemaakt. Toepassing van de juiste koelstrategie kan net het verschil met de concurrentie maken in de (top)sport.