nieuws
Het is onwaarschijnlijk dat moderne windturbines behalve hinder en eventueel slaapverstoring een directe weerslag hebben op de gezondheid en het welzijn. Dat zegt de Hoge Gezondheidsraad in een recent advies over windturbines.
Zowel hinder als slaapverstoring kunnen echter bovenmatig stress veroorzaken, wat op zijn beurt negatieve gevolgen kan hebben voor de gezondheid en het welzijn van de betroffen personen.
De hinder die wordt toegeschreven aan het geluid van de draaiende windturbines, zowel overdag als 's nachts, kan volgens de Hoge Gezondheidsraad enkel worden beoordeeld indien ook rekening wordt gehouden met andere factoren, zoals de manier waarop de windturbines of windmolenparken het landschap veranderen en de gehechtheid van de omwonenden aan hun plaatselijke omgeving verstoren. Ook de vraag of het windenergieproject met voordelen of kosten voor de plaatselijke economie gepaard gaat, speelt daarbij een rol. Voor de sociale aanvaarding van een windenergieproject door de lokale gemeenschap is beslissend hoe deze de gevolgen ervan voor haar (toekomstige) levenskwaliteit waarneemt. Als het gevoelen bestaat dat die erop achteruit gaat (of zal gaan), kan dit bij bepaalde personen tot gezondheidsklachten leiden of deze verergeren, zoals bv. zich depressief voelen, lijden aan hoofdpijn of aan hoge bloeddruk.
Er is geen eenvoudig, universeel geldend verband met één enkele specifieke omgevingsfactor, zoals bv. blootstelling aan het geluid van windturbines of het veranderde uitzicht van het landschap. Toch kan de kwaliteit van leven worden verbeterd, of de verslechtering ervan worden beperkt, indien de geluidsblootstelling wordt verminderd of bij het ontwerpen van windenergieprojecten rekening wordt gehouden met typische eigenschappen van het landschap.
De Raad formuleert acht aanbevelingen om windenergie op land op een sociaal aanvaardbare manier verder te ontwikkelen. De nadruk ligt hierbij op het waarborgen van de kwaliteit van leven.
De aanbeveling luiden:
1. Er zou een levenscyclusanalyse van de verschillende opties in België beschikbaar om elektriciteit te produceren moeten worden verricht. In deze analyse moet worden getracht om de weerslag op de volksgezondheid zowel in financiële termen als gezondheidsmaten uit te drukken en moet rekening worden gehouden met de verschillen in verdeling van de voordelen en gezondheidsnadelen van de diverse opties. Een dergelijke studie zou een raming van de populatie ‘at risk’ in België moeten omvatten.
2. De geluidsniveaus in nabij gelegen woningen veroorzaakt door windturbines en windparken moeten voldoen aan de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) voor blootstelling aan geluid overdag en 's nachts om ernstige hinder en (zelf-gerapporteerde) slaapverstoring te vermijden. Dat zou leiden tot geluidsniveaus van minder dan 45 dB(A) overdag en 40 dB(A) 's nachts. Indien dergelijke waarden reeds worden overschreden door andere geluidsbronnen, zou de geluidsbijdrage van windturbines beperkt kunnen worden tot een onmerkbare verhoging van het geluidsniveau, afhankelijk van het maskerend vermogen van de bestaande geluidsniveaus.
3. De effecten veroorzaakt door de slagschaduw van de draaiende windturbines moeten worden vermeden door een zorgvuldige keuze voor de situering en het ontwerp van windenergieprojecten. Indien slagschaduw niet kan worden vermeden, beveelt de HGR aan om de standaard voor slagschaduw (30 uur per jaar en 30 minuten per dag, onafhankelijk van de bewolking) na te leven.
4. Veiligheidskwesties in verband met het bedrijf van windturbines zijn relevant, maar kunnen door gepaste maatregelen worden opgelost. Deze maatregelen omvatten een kwaliteitscontrole tijdens de bouw en de werking van deze projecten (falen van de constructie), de situering (falen van de constructie en de veiligheid van het lucht en wegverkeer), infrastructurele maatregelen (falen van de constructie en de verkeersveiligheid) en technische maatregelen (de veiligheid van het luchtverkeer, wegslingerend ijs).
5 Het ontwerp en de uitvoering van een windenergieproject moet onderdeel zijn van een participatief proces waarbij de belanghebbenden ook werkelijk inspraak hebben in het ontwerp, de uitvoering en het bedrijf van het project. Voorwaarde voor een maatschappelijk aanvaarde beslissing is dat in een dergelijk proces de uitkomst niet tevoren vaststaat, maar dat belanghebbenden het groene licht kunnen geven voor het project, aanpassingen kunnen verlangen van het ontwerp en het bedrijf van het voorgestelde project of kunnen voorstellen er vanaf te zien.
6. De plaatselijke huisartsen moeten up-to-date informatie krijgen over de weerslag van draaiende windturbines op de gezondheid en het welzijn, en zouden een rol moeten spelen in het participatieve ontwerp en uitvoeringsproces.
7. Met geëigende methodes moet de gezondheid van de bevolking in de buurt van windenergieprojecten worden gevolgd (monitoring).
8. België zou moeten deelnemen aan of het initiatief nemen tot een internationaal onderzoek naar de mogelijke specifieke invloed van het bedrijf van windturbines op gezondheid en welzijn van de bevolking in de nabije omgeving.
 |
 |
