Biovlees niet bewezen gezonder of veiliger

nieuws Er bestaat geen wetenschappelijk bewijs dat biovlees gezonder, veiliger en milieubewuster is. Het microbiologisch risico zou bij biologische boeren wel eens groter kunnen zijn. Dat stellen onderzoekers van de Universiteit Gent en de University of Arkansas in het boek Organic Meat Production and Production. Dat meldt het Vlaams Infocentrum Land- en Tuinbouw (VILT)

Het blijkt namelijk moeilijk om eenduidige uitspraken te doen over de voedselveiligheid en milieu-impact van biologisch vlees ten opzichte van gangbaar vlees. Resultaten van verschillende casestudies zijn niet consistent en kunnen vaak niet veralgemeend worden.

Zo zijn studies die de voedselveiligheid van gangbaar en biologisch vlees vergelijken soms tegenstrijdig, stelt Ellen Van Loo van de UGent en een van de schrijvers van het boek. Biologische veehouderij creëert mogelijk een groter microbiologisch risico, hoewel de consument gelooft dat biovlees veiliger is. "Dat biovlees vaker dan gangbaar vlees drager kan zijn van bacteriën en de dieren minstens zo vaak getroffen worden door virussen, is het gevolg van de beperkingen op het gebruik van antibiotica, de uitgebreide tijd die de dieren buiten spenderen (meer ziekten die overgaan van wilde dieren op landbouwdieren) en de vaak kleinere verwerkingsfaciliteiten.”

Verder heeft de biologische wetgeving geen betrekking op de milieu-impact. Zo mag biologisch veevoer bijvoorbeeld op grote afstand van het veebedrijf wordt geproduceerd.

Het bio-logo is wel een garantie voor duurzamer landbouwpraktijken tijdens de productie, maar het zegt niets over de CO2-uitstoot of het aantal voedselkilometers, stelt het boek.

Ook op het gebied van dierenwelzijn doen de wetenschappers geen algemene uitspraken. Zo zijn er grote verschillen tussen biologische bedrijven onderling en laten verschillende studies gelijkwaardige ziekte- en sterftecijfers in de gangbare en biologische veehouderij zien.

In een reactie zegt Bioforum, de vereniging van biologische landbouw en voeding, dat het algemene gezondheidseffect van een product heel moeilijk aan te tonen is. Gezondheid en veiligheid mag je bovendien niet door elkaar halen. Gezondheid gaat veel verder dan de aanwezigheid van microbiologische risico’s en de zogenaamde veiligheid van een product. Op vlak van veiligheid gelden uiteraard exact dezelfde regels voor bio en gangbaar vlees.

Gezondheid bepaal je in de eerste plaats door de voedingswaarde en de bestanddelen van een product en de manier waarop die bestanddelen samen in ons lichaam reageren. BioForum wijst er ook op dat bacteriële veiligheid niet onomstreden is. "Kinderen die opgroeien in een bacterierijke omgeving zoals het platteland, zijn vaak gezonder", merkt de organisatie op. Ook hier gaat het om een complex verhaal van welke soort bacteriën in welke context.

"Biologisch vlees is vooral puur en natuurlijk", meent BioForum. "Antibiotica gebruikt men in bio enkel uitzonderlijk voor zieke dieren, die dan nadien een tijd geen producten meer mogen leveren. Ook gebruiken bioboeren haast geen synthetische additieven of andere chemische hulpmiddelen. Zo wordt bijvoorbeeld het ruwvoeder geteeld zonder het gebruik van kunstmest en pesticiden.

Het boek stelt afwezigheid van ziekte gelijk aan dierenwelzijn. BioForum vindt dit een beperkt perspectief. "Biologische dieren krijgen veel tijd en buitenruimte, ze komen dus in contact met de elementen van hun omgeving. Nederlandse onderzoekers bewezen reeds een sterk verhoogd dierenwelzijn in bio."

Biologisch vlees wordt geproduceerd met minder voedselkilometers, dicteert de Europese wetgeving. Sinds kort werden de criteria nog strenger gemaakt. Biologische dierlijke productie is ook veel meer ‘grondgebonden’. Voor herbivoren moet minimum 60 procent van de voeders afkomstig zijn van het eigen bedrijf of een bedrijf uit de regio. Voor niet-herbivoren zoals varkens is dit 20 procent. Dat is al een hele stap vooruit op gangbare voedselkilometers, "maar bij bio is er ook nog ruimte voor verbetering".